Komisioni Europian ndan shqetësimet e organizatave të tjera ndërkombëtare në lidhje me mungesën e qartësisë ligjore dhe zgjerimin e funksioneve dhe kompetencave të Autoritetit të Medias Audiovizive për të përfshirë rregullimin e medias online – për shkak se kjo mund të sjellë efekte negative në lirinë e shprehjes.
Me këtë deklaratë të ambasadorit të Delegacionit të Bashkimit Evropian në Tiranë, të dhënë gjatë fillimit të muajit në Tiranë, rinisi dhe njëherë debati i ligjeve të propozuara nga qeveria shqiptare, të prezantuara si “paketa anti-shpifje”, ku ende nuk është e qartë vija e hollë mes rregullimit të tregut mediatik dhe censurimit të fjalës së lirë.
Deklarata e Ambasadorit Soreca u mbajt gjatë një ceremonie të ndarjes së çmimeve për gazetarinë investigative në vitin 2018, një nga treguesit më domethënës së lirisë dhe pavarësisë së medias. Për delegacionin e BE-së në Tiranë, shtetet anëtare të Bashkimit Evropian dhe Ambasadën e Shteteve të Bashkuara, gazetaria investigative është një nga fushat më domethënëse, e cila ka nevojë të fuqizohet më tej për të sjellë një pavarësim të pushteti të katërt, dhe ky qëndrim shihet dhe në programet e vazhdueshme të gazetarisë investigative të financuara prej tyre.
Paketa e propozuar nga qeveria, e cila është ende në shqyrtim nga Parlamenti, synon të shtojë kompetencat e Autoritetit të Medias Audiovizive, një autoritet i kontrolluar nga Kuvendi, i cili do të merrej dhe rregullimin e tregut mediatik, duke kontrolluar përmbajtjen e lajmeve në portalet mediatikë, monitorimin e tyre dhe gjobitjen në rast shkeljesh.
Në javët e shkuara, një deklaratë të ngjashme me kreun e BE-së në Tiranë. pati dhe Ambasadori Gjerman. Gjatë një takimi me përfaqësi gazetarësh, ai shprehu se ka ndjekur shqetësimin e ngritur nga organizatat vendase, gazetarët dhe faktori ndërkombëtar, duke vendosur theksin te ndjekja e standardeve evropiane për rregullimin e mediave.
“Është thelbësore që rregullimi i mediave online të bëhet në përputhje me standartet evropiane dhe praktikat e mira. Gazetarët kanë nevojë për hapësirë lirie të mjaftueshme dhe njëkohësisht për siguri ligjore. Unë i inkurajoj institucionet shqiptare, të rishikojnë projektligjet në koordinim të ngushtë me gazetarët dhe përfaqësuesit e mediave,” deklaroi ambasadori i sapoemëruar në Tiranë Peter Zingraf.
Liria e medias në BE dhe standardet e rregullimit të medias
Asnjë vend nuk mund të anëtarësohet në BE pa garantuar lirinë e shprehjes si një e drejtë themelore e njeriut.
Neni i mësipërm, është neni 49 i Traktatit të Lisbonës, dokumenti themeltar i Bashkimit Evropian. Në politikën e zgjerimit të Bashkimit Evropian, Liria e shprehjes dhe medias është një nga komponentët kyç dhe një nga më të vështirët, për shkak të situatës së saj në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
Në dokumentin e kushteve që duhen plotësuar nga vendet aspirante për tu bërë pjesë e Bashkimit Evropian, Liria e shprehjes konsiderohet si një e drejtë themelore e mbrojtur nga e drejta ndërkombëtare, përfshirë Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, dhe përbën një pjesë integrale të funksionimit të një demokracie pluraliste.
Duhet nënvizuar se, ndërsa është një e drejtë themelore e njeriut, liria e shprehjes dhe medias është parakusht për zbatimin e të drejtave dhe lirive të tjera.
Në raportin e vlerësimit të vitit 2018, situata e medias në Shqipëri përshkruhet si:
“Sa i përket lirisë së shprehjes, Shqipëria ka njëfarë niveli përgatitjeje / është mesatarisht e përgatitur.
… shpifja mbetet vepër penale, megjithëse dënimet me burg nuk lejohen. Sidoqoftë, gazetarët janë në rrezik të gjobave dhe dëmeve të mëdha.“
Paketa e propozuar si “anti-shpifje” nga qeveria, e cila është kritikuar dhe nga OSBE dhe organizatat ndërkombëtare të gazetarëve, shënon një hap të madh prapa në mbrojtjen e shtetit të së drejtës dhe demokracisë në vend, si dhe në rrugën e integrimit në Bashkimin Evropian.
Miratimi i këtyre ligjeve, duke kundërshtuar rekomandimet e BE-së, shoqatave të mediave dhe partnerëve tanë, do të sillte një përkeqësim të progresit dhe një vështirësi më shumë në trajtimin e kapitujve pas marrjes së vendimit të hapjes së negociatave./k.j
Burimi i fotos: Pixabay