Kolektivi “Haveit” dhe sfidat e të qenurit feministe në një vend si Kosova

Në fushatën “16 ditët e aktivizmit kundër dhunës ndaj grave dhe vajzave” nuk lobohet vetëm për ti dhënë fund formave të ndryshme të dhunës me bazë gjinore por edhe lavdërohet puna e bërë nga ana e aktivisteve vajza, gra dhe transgjinore.

Njëri prej tvre është dhe kolektivi artistik nga Kosova, Haveit. Ato janë dy çifte motrash të cialt përmes performanaca publike dhe forma të tjera artistike nxisin reagimin në opinionin publik për tema si feminizmi, të drejtat e komunitetit LGBTI+ etj.

Të lobuarit për feminizmin dhe kundër patriarkalizmit është një sfidë globale për të gjithë ne. Por të qenurit feminist/e në një vend si përshembull Anglia nuk është njësoj si të qenurit feminist/e në një vend si Kosova. E pikërisht për të shpërblyer punën guximtare të këtij kolektivi, çmimi prestigjioz “2018 Democracy Award” iu është atribuar “Haveit”.

“Demokracia nuk konsiston vetëm në zgjedhjet e lira dhe të pa korruptuara. Mendimi kritik, protestat, guximi civil, dhe shumë sfida të tjera janë elemente esenciale për demokracinë. Në një periudhë apatie si kjo e jona, ne inspirohemi prej atyre që dalin dhe lobojnë për çështje që prekin çdonjërin prej nesh individualisht si dhe si shoqëri në përgjithësi” u shpreh Z. Taulant Hoxha, drejtor ekzekutiv i Kosovar Civil Society Foundation (KCSF).

Gjatë një interviste për HistoriaIme dy prej anëtareve të kolektivit, Hana dhe Lola sqaruan për “anën e errët” që çdo aktiviste apo feministe ndesh kur merret me aktivizmin në një shoqëri si ajo kosovare. Ato folën për gjuhën e urrejtjes dhe ofendimet që shoqërojë performancat e tyre.

“Gjatë 2014 ne realizuam një performancë në sheshin qendror të Prishtinës në kuadër të Shën Valentinit. Ajo çfarë bëmë ishte një shkëmbim puthjesh, për të treguar se kjo ditë është jo vetëm për çiftet heteroseksuale, por edhe për ato të së njëjtës gjini. Si rrodhën gjërat më pas: ne morëm kërcënime me jetë, sidomos nga burra, në pamje të parë konservator. Gjithashtu fotoja jonë ku putheshim u shpërnda në formë virale si dhe u bë pjesë e atyre “trolling sites” shprehet Hana.

“Disa miq tanë na sugjeruan që ta raportonim rastin në polici, pasi kërcënimet ishin serioze. Dikush komentonte se do të gjente emrat dhe adresën tonë e do të na vriste” shprehet Lola.

Shifrat dhe statistika të ndryshme tregojnë se femicidi, patriarkalizmi dhe heteronormativiteti është shumë i ngurtësuar në shoqërinë kosovare por kjo mesa duket nuk i lejon feministet si “Haveit” të rrijnë këmbëkryq./k.m/