Që prej viti 1988, 11 tetori shënon Ditën Ndërkombëtare të të Dalurit Hapur si person LGBTQI+. Psikologu Richard Eichberg dhe aktivistja për të drejtat LGBTQI+ Jean O’Leary, inicuan shënimin e kësaj dite si një mënyrë për të ngritur vetëdijen publike rreth personave LGBTQI+ qysh në vitin 1988.
Procesi i “coming out” ose shqip “dalja hapur”, nënkupton procesin e daljes hapur si person LGBTQI+ te të tjerët. Pra, është procesi i daljes nga “dollapi” dhe pranimin publik para një a më shumë personave, të identitetit gjinor apo/dhe orientimit seksual.
Duke pasur parasysh se sa i ndërlikuar mund të jetë ky proces, po ju rikujtojmë disa gjëra të rëndësishme që duhet t’i dimë rreth këtij procesi:
– “Coming Out” është proces.
“Coming out” është proces që për njerëz të ndryshëm, fillon në kohëra dhe mënyra të ndryshme. Ky proces fillon në momentin kur ne arrijmë në një pikë për ta pranuar identitetin tonë seksual apo atë gjinor. Pranimi i vetes është proces fort i vështirë për shumë persona LGBTIQ+ për shkak të ambienteve homofobike e transfobike, mungesës së informacionit, frikës se si do ta përceptojnë të tjerët, etj. Pasi të pranosh veten, mund të zgjedhesh të dalësh hapur edhe tek personat e tjerë afër teje duke filluar nga familja, shoqëria e ngushtë, vendi i punës, shkolla etj. Vendimi se kur dhe si të dalësh hapur është vendim që të takon vetëm ty.
– “Coming Out është proces që nuk përfundon kurrë.
Për shkak të heteronormativitetit, njerëzit gjithmonë supozojnë se ne jemi heteroseksualë e cisgjinorë. Rrjedhimisht, mund të lindë nevoja që të dalim hapur vazhdimisht, te njerëz të ndryshëm.
Disa persona besojnë se seksualiteti është diçka “private” dhe se nuk është e nevojshme ta flasësh hapur me të tjerët. Kurse, persona të tjerë besojnë se seksualiteti është pjesë e identitetit tonë dhe si e tillë duhet të manifestohet lirshëm. Ndonjëherë është më tepër e nevojshme të dalurit hapur se sa zgjedhje personale. Të dy opsionet duhet të jenë valide dhe të mikpritshme.
– “Coming Out” mund të sjell përfitime, por edhe rreziqe
Procesi i “coming out” mund të jetë fuqizues e çlirues për shumë persona LGBTIQ+. Po ashtu, ndonjëherë mund të sjellë edhe rreziqe e pasiguri, sidomos në hapësira publike a rrjete sociale.
Rrjedhimisht, është shumë e rëndësishme që “coming out” të jetë zgjedhje e individit e fokusuar në mirëqenien dhe sigurinë e tij.
– Koha e duhur për të dalë hapur
Nuk ekziston një kohë e caktuar se kur njerëzit duhet të dalin hapur. Është zgjedhje individuale që i takon vetë personave LGBTIQ+. Persona të ndryshëm LGBTIQ+ mund të dalin hapur në mosha të ndryshme, rrethana të ndryshme, te njerëz të ndryshëm, etj. Por, duhet gjithmonë të tentohet të sigurohet mirëqenia dhe siguria e personit, sepse në momentin kur dalim hapur, e gjithë jeta jonë mund të ndryshojë.
Pra, procesi i të dalit hapur është proces që të takon vetëm TY! Ti duhet ta vendosësh kur, ku, pse, te kush etj, të dalësh hapur. Po ashtu, të gjithë personat LGBTIQ+ duhet të ndihen krenarë për veten e tyre, pa marrë parasysh se në cilën pikë të këtij procesi janë. /Agon Rexhepi