Elda Canaj, Autor në Historia ime

Author

Elda Canaj

Barazia

Dhuna ndaj grave dhe vajzave sot në Shqipëri, sa ka ndryshuar raportimi i rasteve nga viti në vit?

Elda Canaj Posted On 12/04/2021

Në shqërinë tonë, gruaja shikohet si më inferiore karshi burrit, dhe shumë vajza sot mësohen që në fëmijëri se përpara dhunës duhet të heshtësh për të mirën e familjes.

Sot shumë vajza të reja dhe gra dhunohen në mënyrë të vazhdueshme dhe ato po përsëri heshtin. Heshtin nga frika se do të gjykohen prej shoqërisë dhe nga frika se askush nuk i mbron.

Janë të shumta rastet kudo në botë ku shumë gra dhe vajza janë vrarë në mënyrë makabre, pjesa me e madhe prej parterëve të tyre. Edhe në Shqipëri nuk mungojnë rastet e tilla ku vetëm gjate vitit 2020, 2980 gra raportuan dhunën në polici, ndërkohe 6 të tjera u vranë nga dora e burrave.

Irena Shtraza, përfaqësuese e AWEN – Rrjeti i Fuqizimit të Gruas në Shqipëri, na tregon më tepër në një intervistë për Historia Ime.

Ne e dimë që femrat sot dhunohen në mënyrë të vazhdueshme qoftë fizikisht, seksualisht, verbalisht apo psikologjikisht. Në punën tuaj janë të shumta rastet që raportohen apo që kërkojnë ndihmë dhe mbështetje?

“Per shkak se vajzat dhe grate jane gjithmone e me te ndergjegjesuara qe dhuna ndaj tyre eshte e papranueshme, raportimi i rasteve eshte shtuar nga viti ne vit. Nuk mendojme se kjo tregon qe jane shtuar rastet pasi dhuna me baze gjinore ka qene gjithnje e pranishme ne familjet dhe shoqerine shqiptare, thjesht tani raportohet me shume dhe ka me shume mekanizma mbrojtes qe i japin grave me shume siguri. Gjate vitit 2020, 2980 gra raportuan dhunën në polici, ndërkohe 6 të tjera u vranë nga dora e burrave.”

Po periudha e pndemisë si ndikoj ? Fakti që shumë persona mbetën të papunësuar si rezultat i pandemisë, a coj kjo në rritje të grave dhe vajzave të reja të dhunuara?

“Gjate vitit 2020, u vu re qe pandemia i vuri akoma me shume ne rrezik nga dhuna ne familje vajzat dhe grate qe u detyruan te rrine brenda mureve te shtepise me dhunuesit e tyre. Pamundesia per te dale lirisht jashte dhe per t’u mbeshtetur tek rrethi i miqve, varesia financiare (nje pjese e tyre humben punen per shkak te pandemise), mungesa e informacionet rreth ku mund te kerkonin ndihme, bene qe fillimisht te uleshin ndjeshem numrat e denoncimeve. Pas fushatave ndergjegjesuese lidhur me sherbimet per grate qe vuanin nga dhuna, pati nje rritje shume te ndjeshme te raportimeve dhe telefonatave per ndihme, ne dy muajt e izolimit u trefishuan thirrjet per ndihme ne Linjen Kombetare te keshillimit falas 116117.”

Kryesisht dhuna që përjetojnë vjen nga familja, vëllai, babai, bashkëshorti, kolegë pune, miq, të panjohur?

“Dhuna ndaj vajzave e grave, duke marre parasysh statistikat nderkombetare por edhe ato kombetare qe kane te njejtin trend, ushtrohet kryesisht nga partneret intime te vajzave e grave qofte ky ish/i dashur, ish/bashkejetuesi, ish/i fejuari, ish/bashkeshori. Mesatarisht rreth 70% e rasteve te dhunes ndaj grave perfshijne partneret intime.”

Si organizatë, a ofroni shërbime psiko-sociale për gratë dhe vajzat e dhunuara?

“Shume organizata grash neper te gjithe Shqiperine ofrojne nje game te gjere sherbimesh per grate e dhunuara si mbeshtetje psikologjike, keshillim dhe asistence ligjore, strehim afatshkurter dhe afatgjate, fuqizim ekomomik si formim prof. dhe ndermjetesim per puensim, mbeshtetje lidhur me femijet, etj. Rrjeti i Fuqizimit te Gruas ne Shqiperi qe perbehet nga 10 organizata anetare ne te gjithe shqiperine, ofron mbeshtetje per mesatarisht 1700 gra e vajza te dhunuara ne vit ne te gjithe vendin, nderkohe qe pjese e ketij rrjeti eshte edhe organizata qe ofron sherbimin e Linjes Kombetare te Keshillimit falas, operative 24 ore ne 7 dite te javes. Mbajeni mend numrin 116117 dhe tregojani kujtdo qe duhet te keshillohet me nje menaxher rasti apo psikolog per te mbrojtur veten nga dhuna.”

A keni ndërmarrë kohët e fundit ndonjë projekt ose iniciativ me në fokus femrat e dhunuara?

“Ne si organizata me mbeshtetjen e pakursyer te shume donatoreve zbatojme dhjetera projekte per mbrojtjen dhe fuqizimin e grave te mbijetura te dhunes me baze gjinore, duke u bera shtylla kryesore ku mbeshtetn sherbimet sociale per kete kategori ne vendin tone. Sherbimet publike per kete kategori jane te kufizuara ndaj roli i shoqerise civile mbetet i pazevendesueshem.”

Media

Papunësia në të gjithë botën ka pësuar një rritje drastike si rezultat i pandemisë

Elda Canaj Posted On 11/04/2021

Rreth 120 milion më shumë njerëz ranë në varfëri ekstreme në vitin 2020, një numër që mund të rritet në 150 milion në 2021. Rreth 250 milion punë janë humbur në të gjithë botën, dhe numri i njerëzve të prekur nga mungesa e ushqimit është dyfishuar në 272 milion në fund të vitit të kaluar.

Më shumë se një miliard fëmijë nuk kanë shkuar në shkollë gjatë pandemisë Covid-19, dhe vajzat kanë shumë më pak të ngjarë të kthehen në klasa.

Këta fëmijë jo vetëm që po humbin mësimin; ata do të kenë më pak gjasa të gjejnë punë dhe të përmbushin potencialin e tyre.

Njerëzit që kanë humbur burimin e tyre kryesor të të ardhurave po përpiqen të ushqejnë familjet e tyre dhe nuk janë në gjendje të dërgojnë para të nevojshme për familjet e tyre në zonat rurale.

Për të ndaluar shkatërrimin e jetëve dhe mjeteve të jetesës, bashkësia ndërkombëtare duhet të veprojë me shpejtësi për të përshpejtuar mbështetjen për vendet, për t’i ndihmuar ato që të rigjenerohen në mënyrë të qëndrueshme dhe të sigurojnë një të ardhme më të mirë për njerëzit e tyre.

Si përparësi , ne duhet të sigurojmë që vendet me të ardhura të ulëta të kenë qasje të plotë tek vaksinat që tani po mblidhen nga vendet me ekonomitë e përparuara. Rreziku është real që këto vende nuk do të jenë në gjendje të marrin furnizimet e nevojshme për të mbrojtur njerëzit e tyre.

Së dyti, burimet thelbësore duhet t’u përkushtohen vendeve me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Në gjashtë muajt e kaluar, shumë kombe kanë vendosur masa për të zbutur ndikimet sociale dhe ekonomike të pandemisë. Vendet e industrializuara kanë shpenzuar deri në 20% të PBB-së së tyre në paketa stimuluese. Por për vendet më të varfra, kjo shifër është më pak se 2%.

Është thelbësore që vendet të investojnë në rimëkëmbjen e tyre, por nëse nuk merret një qasje më e gjerë, ne rrezikojmë të zgjerojmë hendekun midis vendeve të pasura dhe të varfra edhe më tej.

Banka Botërore ka rritur disponueshmërinë e burimeve nga Shoqata Ndërkombëtare e Zhvillimit, fondi ynë për vendet më të varfra, dhe është në rrugën e duhur për të zotuar deri në 55 miliardë dollarë (40 miliardë £) për vendet më të varfra gjatë periudhës Prill 2020 – Qershor 2021.

Por lehtësimi i borxhit është i nevojshëm në mënyrë që qeveritë të mund të luftojnë virusin duke mbajtur në funksionim shërbime të tjera.

Tranzicionet janë të domosdoshme në sistemet tona energjetike, sistemet ushqimore dhe sistemet e transportit dhe ato urbane. Ne duhet të ndërtojmë qëndrueshmëri në të gjitha aspektet e ekonomisë, duke forcuar kapitalin njerëzor përmes shërbimeve më të mira për shëndetin, arsimin, strehimin, ujin dhe mbrojtjen sociale.

Ne gjithashtu duhet t’i japim përparësi mbrojtjes nga krizat e ardhshme – jo vetëm trajtimin e ndikimeve të klimës, të cilat janë në frontin e mendjeve të shumë njerëzve sot, por edhe përmes stabilitetit makroekonomik, sistemeve sociale dhe infrastrukturës.

Thellimi i pabarazive nënkupton që ne duhet ndërhymë ndaj personave më në nevojë, veçanërisht grave, vajzave dhe fëmijëve me aftësi të kufizuara. Sistemet e mbrojtjes sociale duhet të jenë gjithëpërfshirëse, duke mbështetur familjet në nevojë, ndërsa parandalojnë familjet jo të varfra të bien në varfëri.

Bashkëpunimi i fortë dhe i qëndrueshëm ndërkombëtar është thelbësor. Sa më shumë të vonojmë, aq më i madh do të jetë dëmi, jo vetëm në vendet në zhvillim, por kudo.

Banka Botërore do të vazhdojë të punojë me institucionet ndërkombëtare dhe autoritetet e vendit për të ndihmuar në koordinimin e situatës në të gjithë botën.

“Duke punuar së bashku, ne mund të arrijmë një rigjenerim gjithëpërfshirës për të gjithë,” tregon më tepër Axel van Trotsenburg, drejtori menaxhues i operacioneve në Bankën Botërore.

Burimi: BBC

Media

Pse prindërit vendosin të martojnë vajzat në moshë të mitur dhe si ka ndikuar Covid këtë periudhë tek ato ?

Elda Canaj Posted On 07/04/2021

Një raport i ri i Unicef lëshuar të hënën tregoj se miliona vajza të mitura detyrohen të martohen në të gjithë botën për shkak të pandemisë së koronavirusit.

“Familja ime më tha se nuk duhej t’i thoja jo një oferte të tillë, pasi djali që donte të martohej me mua ishte nga një familje e pasur”, tha Abeba 14-vjeçare për BBC.

Vetëm disa muaj më parë, ajo ishte nën një presion të madh nga nëna dhe vëllezërit e motrat e saj për të pranuar një kërkesë, për t’u martuar dhe për të ndihmuar në lehtësimin e shpenzimeve financiare të familjes gjatë pandemisë Covid-19.

Abeba dëshiron të bëhet një mjeke, por në qytetin e saj të lindjes në South Gondar, në Etiopi, arsimi i saj i ardhshëm është i pasigurt.

Rabi, 16 vjeç, vazhdon ende shkollën e mesme në Gusau, Nigeri, por katër nga miqtë e saj të ngushtë janë martuar gjatë pandemisë dhe nëna e saj beson se ajo duhet të ndjekë shembullin e tyre.

“Dy fqinjët tanë do të martohen këtë javë, unë kurrë nuk e dija se radha ime do të vinte kaq shpejt,” tha Rabi.

Dhe këto martesa të të miturve nuk janë aspak të pazakonta. Gjatë dekadës së ardhshme, 10 milion vajza të tjera janë në rrezik për t’u martuar që në moshë të mitur si rezultat i Covid, tregon një raport i ri i Unicef.

Sipas vlerësimeve të Unicef, edhe para se të fillonte pandemia ishte parashikuar që 100 milion fëmijë do të ishin detyruar të martoheshin në 10 vitet e ardhshme. Por tani kjo shifër është edhe më e lartë, me një rritje të parashikuar prej 10%. Mbylljet e shkollave, rënia ekonomike dhe ndërprerja e shërbimeve mbështetëse për familjet dhe fëmijët kanë bërë që vajzat të martohen më herët, thotë raporti.

Abeba tha se ajo arriti të mos martohej që në moshë të vogël sepse babai i saj nuk e lejoj. “Nëna dhe vëllezërit e mi, ata vazhdonin të më shtynin për t’u martuar. Ata më në fund u penduan kur u këshilluan dhe kritikuan nga zyrtarët duke u bindur kështu që të ndryshonin mendje.”

Por për Rabin, kërcënimi është ende i pranishëm. Ajo jeton në një zonë bujqësore në Damba, një vendbanim Hausa-Fulani në Nigerinë veriore, ku një vajzë e re martohet në moshë shumë të vogël.

Që nga viti 2011, përqindja e vajzave të martuara para moshës madhore ligjore ka rënë me 15% në përgjithësi, por tani ky përparim është nën kërcënim si rezultat i pandemisë, raporton Unicef.

“Ne po bënim përparim global në uljen e martesave të fëmijëve. Ende nuk mjafton për të arritur qëllimin tonë për ta eleminuar atë, por po shkonim në drejtimin e duhur,” tha zonja Maksud.

“Por Covid na ka ndikuar akoma më shumë. Jetët e vajzave adoleshente në mbarë botën janë përkeqësuar”.

A mund të parandalohen martesat e fëmijëve?

Ekspertët besojnë se martesat e fëmijëve mund të parandalohen me ndërhyrje sociale në kohë.

“Dhe shembulli perfekt është India. Gjatë 30 viteve të fundit, India ka pasur programe të mëdha kombëtare të transferimit të parave,” tha zonja Maksud. Si rezultat, familjet indiane kanë marrë kompensim financiar për mos martimin e vajzave te tyre të mitura.

Gjithashtu, nëse martesa nuk mund të parandalohet, por në vend të kësaj vonohet, efektet janë përsëri të dobishme për një komunitet.

“Kjo është me të vërtetë e rëndësishme, sepse ne i lejojmë këto vajza të përfundojnë shkollën, të kenë mundësi më shumë në jetët e tyre, të ndërtojnë aftësi dhe si rezultat kemi më shumë të ngjarë të ndalojmë rrethin e varfërisë,” tha zonja Maksud.

Në Etiopi, Abeba shpreson që miqtë e saj të qëndrojnë në shkollë me të dhe të shmangin martesat para se të diplomohen.

Mekdes, 14 vjeç, ëndërron të bëhet inxhiniere.

“Ndërsa ishim duke qëndruar në shtëpi (gjatë karantinës), dëgjova prindërit e mi të flisnin për martesën time me një djalë që as nuk e njihja. Unë u thashë që nuk doja të martohesha dhe doja të studioja, por ata nuk më dëgjuan. Unë prita derisa shkolla jonë të rihapej dhe i thashë drejtorit të shkollës. Ai informoi autoritetet lokale dhe ata i këshilluan prindërit e mi kundër kësaj. Prindërit e mi tani janë zotuar të mos me martojnë derisa të mbush 18 vjeçe. Shërbimi i këshillimit po ndihmon shumë në komunitetin tonë. Tani ka edhe një sistem që policia të ndjekë penalisht prindërit nëse ata thonë jo dhe këmbëngulin të na martojnë në moshë të vogël,” tha ajo per BBC

Burimi: BBC

LGBTI+

Mbledhje fondesh për Lilën, aktivistja transgjinore nga Maqedonia

Elda Canaj Posted On 06/04/2021

Lila është një vajzë transgjinore që jeton dhe punon në Maqedoninë e Veriut. Në moshë më të re Lila vendosi të ndryshojë identitetin e saj gjinor nga mashkull në femër, pasi ajo kështu e perceptonte veten e saj. Teksa përballej me një frymë diskriminuese dhe paragjykuese nga shoqëria, ajo ka vendosur te kryej një ndërhyrje kirurgjikale për të arritur identitetin e plotë gjinor, pa qenë e kushtëzuar. Por Lila e vetme nuk ia del dot, ajo ka nevojë për një numër personash që të kontribuojnë në mënyrë që ajo të kryej ndërhyrjen kirurgjikale.

“Më lejoni të them disa fjalë për të shpjeguar arsyet se pse kam zgjedhur të shkojë përpara me këtë përpjekje GoFundMe. Unë jam një person transgjinor(mashkull në femër) që jetoj dhe punoj në Maqedoninë e Veriut.”

“Që kur kam qenë në gjendje për të përceptuar veten time në një moshë shumë të re, e dija se tiparet e jashtme fizike nuk ishin një pasqyrim i saktë i asaj se si ndihem brenda. Për këtë arsye dhe në konsultim të drejtpërdrejt me mjekët profesionistë unë fillova procesin e ndryshimit të gjinisë disa vjet më parë. Kam kaluar shumë sprova dhe mundime me terapinë hormonale pasi isha një nga njerëzit e parë që e kam bërë në vendin tim. Por kam pasur fatin të marr mbështetjen e pakushtëzuar nga miqtë e mi më të ngushtë dhe mjekët e përkushtuar, e cila rezultoj në një proces të kryer me sukses.”

Pjesa e fundit e konfirmimit gjinor është ndërhyrja kirurgjikale e ndryshimit të gjinisë e cila do ta conte të gjithë këtë proces në mbyllje dhe do të më lejonte të jetoja jetën time si veten time të vërtet. Pamja fizike do të përputhet plotësisht me perceptimin tim personal për veten time.

“Do të isha në gjendje të jetoja jetën time lirshëm pa u vështruar nga të gjithë, pa u paragjykuar vazhdimisht, pa pasur nevojën tu përgjigjem pyetjeve të papërshtatshme, fyese dhe stigmatizuese, të kërcënohem ashtu si shumë herë. Fatkeqësisht nuk jam në gjendje të mbuloj shpenzimet e operacionit. Dhe pse jam punësuar si avokate dhe aktiviste transgjinore në sektorin civil dhe paguaj rregullisht për sigurimin shëndetësor, nuk mundem të mbuloj kostot e një procedure të tillë kirurgjikale. Kërkesa ime modeste për të pasur mbështetjen tuaj në këtë donacion është zgjidhja ime e fundit dhe e vetme. Unë do dëshiroja të falenderoja paraprakisht secilin prej jush i cili ka dhembshurinë dhe durimin për të lexuar këtë dhe unë jam dhe do t’ju jem përgjithmonë mirënjohëse ndaj jush dhe kontributeve tuaja për një jetë të tërë. Beso dhe vetëm beso, mbështetja më e vogël do të thotë gjithë bota për mua”, tregon Lila.

Për të gjithë personat të cilët kanë dëshirë të kontribuojnë duke e ndihmuar sadopak Lilën për të kryer ndërhyrjen kirurgjikale, më poshtë gjendet linku i fushatës së mbledhjes së fondeve.

Fushata GoFundMe

Media

Gratë në Japoni : Covid na ndryshoj mënyrën e jetesës përgjatë një viti të tërë

Elda Canaj Posted On 04/04/2021

Shkalla e vetëvrasjeve nga gratë japoneze u rrit ndjeshëm gjatë pandemisë, duke bërë thirrje për të mbështetur më tepër familjet me të ardhura të ulëta.

Koronavirusi sapo kishte filluar përhapjen e valës së tij në të gjithë globin kur Ayako Sato iu tha se çerdhja ku ajo punonte do të mbyllej përkohësisht si pjesë e përpjekjeve të Japonisë për të frenuar pëhapjen e mëtejshme të Covid-19.

Nëna e dy vajzave adoleshente për dy javë i është dashur të kursej tepër , duke besuar se nuk do të vononte shumë dhe ajo do të punonte përsëri.

Muaj pasi ishte pushuar nga puna në mars, Sato ishte duke i ndarë vaktet në mënyrë që fëmijët e saj të mund të hanin rregullisht, e zhytur në faj që nuk ishte në gjendje të siguronte të ardhura për ta, e lëre më të hiqte pak para çdo muaj për arsimin e tyre universitar.

“Unë i dua fëmijët dhe me të vërtetë dëshiroja të vazhdoja punën në çerdhe, por shumë prindër vazhduan t’i mbanin fëmijët e tyre në shtëpi, kështu që nuk kishte punë për t’u kthyer”, tha Sato për Guardian. “Dhe agjencia e punësimit tha se nuk kishte asgjë tjetër për mua.”

“Arrita në atë pikë që seriozisht mendova se fëmijët e mi do të ishin më mirë financiarisht nëse do të isha e vdekur. Mendova se mund të duhej të linin shkollën e mesme dhe të gjenin punë, edhe pse kjo ishte gjëja e fundit që doja të bënin. Ata më shikonin duke qarë çdo ditë, gjë që ka qenë vërtet e vështirë për ta.”

Sato, e cila është në fund të të 40-ave, nuk ishte vetëm. Deri në fund të vitit, më shumë se 80,000 njerëz në Japoni ishin pushuar nga puna si rezultat i pandemisë, pothuajse gjysma e tyre të punësuar, si Sato, në punë të rastësishme.

Mbylljet e biznesit i godasin veçanërisht gratë. Megjithëse numri i grave në fuqinë punëtore është rritur ndjeshëm vitet e fundit, shumë punojnë në punë jo të rregullta me pagesë të ulët që tani përbëjnë rreth 40% të tregut të punës në Japoni.

“Gratë që punojnë punë me kushte jo të mira janë të shumta, ku ka pak siguri në punë, dhe pasi u mbyllën shkollat, familjet duhej të përpiqeshin për të siguruar kujdesin ndaj fëmijëve, që zakonisht nënkuptonte që nënat që punonin të qëndronin në shtëpi”, tha Machiko Osawa, një profesor ekonomie nga Universiteti i Tokios.

Rreth 60% e familjeve raportuan përkeqësimin e rrethanave të jetesës sipas një sondazhi të kryer nga Instituti Japonez për Politikën e Punës dhe Trajnimit, ku më shumë se një e treta kanë pohuar se nuk kishin mundësi të blinin ushqim të mjaftueshëm.

Rritja e humbjeve të vendeve të punës nxiti kërkesën për bankat e ushqimit, duke bërë që qeveria të lëshojë orizin e grumbulluar për bamirësi për herë të parë muajin e kaluar, ndërsa ndërmarrjet kanë raportuar një rritje të kërkesave për shtyrje të pagesave të faturave.

Punonjësit e bamirësisë thonë se po shohin më shumë gra dhe nëna me fëmijë të vegjël në terren, dhe se kanë hezituar të bashkohen me burrat në radhë për ushqim.

“Chieko Akaishi, kreu i Forumit “Nëna Fitimprurëse”, tha që “organizata e saj kishte parë një rritje të madhe të telefonatave dhe postave elektronike gjatë vitit të kaluar nga gratë që kërkonin ndihmë.”

“Shumë prej tyre kanë humbur punën e tyre dhe po përpiqen të sigurojnë fëmijët e tyre dhe të paguajnë qiranë e tyre,” tha Akaishi, organizata e të cilit dërgon pako ushqimore në më shumë se 2,000 familje me të ardhura të ulëta çdo muaj.

“Kjo ka vazhduar për një vit tani, dhe po merr një dëm të madh. Kam dëgjuar kaq shumë herë fjalët: ‘Jam lodhur’ dhe ‘Nuk mund të vazhdoj’. Është kthyer në çështje mbijetese tashmë.”

Një tregues shqetësues i pasojave të shëndetit mendor nga pandemia erdhi në fillim të këtij viti, kur shifrat treguan se shkalla e vetëvrasjeve në mesin e grave Japoneze ishte rritur ndjeshëm gjatë pandemisë Covid-19, edhe pse ajo ra paksa mes burrave.

Shkalla u rrit dukshëm nga korriku, pasi ndikimi i pandemisë filloi të përhapet. Ndërsa vetëvrasjet e meshkujve ranë me 1% në vitin 2020, ato u rritën 14.5% mes grave, sipas ministrisë së shëndetësisë.

“Për njerëzit beqarë pandemia ka qenë edhe më izoluese dhe shumë kanë marrë një goditje të madhe në paga sepse shumë prej tyre janë në punë me paga të ulëta”, tha Osawa. Ankthi i tyre financiar është amplifikuar nga ndjenja e tyre e izolimit, dhe kjo ndihmon në shpjegimin e rritjes së vetëvrasjeve femërore.”

Sato, e cila u divorcua gati tre vjet më parë, thotë se ndihet më pozitive për të ardhmen tani që ka siguruar punë me kohë të pjesshme në administratën e zyrës pasi ka marrë një kurs IT.

“Të divorcohesha ishte e vështirë, por ishte zgjedhja ime të filloja nga e para me fëmijët e mi. Por virusi është ndryshe. Vajzat e mia po rriten dhe po bëhen të pavarura, por unë njoh gra me fëmijë të vegjël që po kalojnë një kohë të tmerrshme. Në disa mënyra ndjehem sikur jam një nga ato gra me fat.”

Burimi: The Guardian

Te Drejtat e Njeriut

‘Unike’, sfilata modeste dhe historitë frymëzuese të vajzave, pjesë e komuniteteve të ndryshme

Elda Canaj Posted On 01/04/2021

Të jesh ndryshe nga të tjerët nuk të bën më pak unik, përkundrazi je më tepër se aq. Fakti që je një person me aftësi të kufizuara, apo sepse je pjesë e një komuniteti dhe lëvizjeje si LGBT nuk do të thotë se je më pak i rëndësishëm në shoqëri. Ti je më shumë se aq sepse vlerat, dijet dhe kultura që zotëron të lartësojnë dhe të bëjnë akoma më të vecantë. Ndryshe dhe aspak të rëndësishëm në shoqëri janë ata që dhunojnë, vrasin, stgmatizojnë, paragjykojnë duke ndyrë gojën, duart dhe emrin e tyre.

Janë të shumta organizatat dhe lëvizjet në mbarë botën të cilat luftojnë dhe maifestojnë kundër fenomeneve të tilla duke ngritur zërin për të gjithë ata të cilët nuk munden. Edhe në Shqipëri nuk mungojnë organizata, media apo lëvizje të tilla të cilat në fokus kanë të drejtat e individit dhe fenomene të atilla duke luajtur kështu një rol shumë të rëndësishëm në shoqëri.

Një prej tyrë është edhe lëvizja “Bloom” që qëndron më afër kauzave apo fenomeneve të tilla duke shërbyer kështu si zëri i të gjithë atyre të cilët kanë frikë të flasin dhe të mbrojnë veten. ”Bloom” ka realizuar një sërë projektesh me fokus të drejtat e njeriut.

“Bloom” na tregon më tepër në një intervistë që ka realizuar për “Historia Ime”.

Pse keni vendosur ta titulloni lëvizjen tuaj “Bloom” dhe të mos i drejtoheshit me një tjetër emër ?

“ Bloom” ne anglisht do te thote ‘lulezo’, dhe me kete emer duam ti bejme thirrje cdokujt qe na ndjek, qe te vazhdojne te lulezojne permes papersosmerive te tyre te persosura. Dhe nje arsye tjeter ka qene sepse ne i krahasojme vajzat e grate me lulet, jo sepse jane delikate, sepse nuk jane, absolutisht, por se jemi te formave te ndryshme, ngjyrave te ndryshme, llojeve e gjatesive te ndryshme, por te gjitha te bukura ne menyren tone respektive.”

Kur vendosët ta hapnit si faqe dhe pse vendosët të merrnit një vendim të tillë?

“Si faqe e kemi themeluar me 10 Dhjetor 2019, si nje shtyse e deshires aq te madhe per te bere nje ndryshim ne shoqeri. Gjithmone kam qene mbeshtetese te kauzave te ndryshme, por doja te beja me shume se sa thjesht te flisja per to, doja te veproja, te krijoja nje platform ku cdokush te mund te ndante mendimet e tij, opinionet, keshillat, historite e tyre personale dhe te gjenin nje lloj mbeshtetjeje, ta kuptonin se dikush i degjon, se zeri i tyre degjohet dhe nuk jane vetem.”

Në lidhje me projektet që keni ndërmarrë së fundmi, cila prej tyre ju ka lënë më tepër mbresa dhe ju është dukur më tepër interesant?

“Ne kemi realizuar konferenca, marshime, protesta, fushata te ndryshme fuqizuese, por ajo qe kemi me shume perzemer eshte aktiviteti qe zhvilluam per 1 vjetorin e Bloom, sfilata ‘Unike’.”

Projekti i fundit i titulluar ‘Unike’ , cfarë mund të na tregoni më tepër në lidhje më të? Pse e realizuat, cfarë ju shtyu më tepër të ndërmerrnit një iniciativ të tillë?

“Rrjetet sociale jane nje mjet shume i fushqishem, aq sa ndihmon mund te bej edhe dem nese nuk perdoret me pergjegjesi. Cdo dite perballe me fasada, jete te persosura, fizik dhe tipare te persosura dhe statistikisht jane gjera qe kane sjelle jo vetem probleme te shendetit mendor tek te rinjte por deri edhe ne vetevrasje, ndaj menduam te sillnim nje sfilate (pasi industria e modes eshte ajo qe promovon gjithmone modele dhe look-un perfekt), ne nje forme pak me ndryshe. Ne donin te promovomin ate qe eshte unike, qe eshte reale, ndryshe. Sepse ne fund te fundit, te jesh ndryshe, per ne do te thote te jesh i bukur, ne menyren tende. Ku ka me bukur se sa te mos kete 2 si ty ne kete bote. Je i vecante! Keshtu qe vajza te ndryshme nga komunitete te ndryshme parakaluan ne nje sfilate modeste me historite e tyre te frymezimit. Secila perfaqesonte nje kauze, nje histori, nje komunitet (si ai i LGBTQ+, sindromes doën, autizmit, epilepsise, rom, ginger, mbi-peshe etj), duke mbajtur disa pelerina me mbishkrime qe i pershtateshin seciles si pshm ‘mbreteresh’, ‘princeshe’, ‘e forte’, ‘e guximshme’, ‘e afte’ etj. Na fali shume kenaqesi te shihnim se sa u argetuan vajzat dhe qe e kuptuan edhe nje here sa te afta e te fuqishme jane.”

A janë të shumta mesazhet që merrni në lidhje me projektet apo iniciativat që realizoni? A ka njerëz që ju janë bashkuar ?

“Ne fakt po. Kemi shume vajza e gra qe na shkruajne jo vetem per te ndare me ne shqetesimet e tyre, me besimin per t’i ndihmuar ne nje zgjidhje optimale por edhe per t’iu bashkuar nismave dhe projekteve tona. Nuk ka kenaqesi me te madhe se sa kur sheh qe puna jote, sado modeste, vleresohet dhe njerezit duan te jene pjese e saj. Ne jemi gjithmone te hapur, ndaj mirepresim kedo qe do te behet pjese e levizjes sone, te perfshihet ne projektet tona apo per te ndare idete e tyre dhe burime te ndryshme informacioni. Kemi bashkepunuar me organizata te ndryshme dhe individe, sepse ku ka me bukur se sa te behemi bashke per nje qellim me te madh.”

Dhe së fundmi, cfarë mesazhi do dëshironit të përcillnit ndaj të gjithë atyre njerëzve të cilët ndihen të diskriminuar apo stigmatizuar për shkak të identitetit të tyre gjinor, fetar etj?

“Eshte nje shprehje ne anglisht qe mua me pelqen shume, “We are born humans, but keeping our humanity is our choice”, pra ne kemi lindur njerëz, por ta ruajmë të qenit ‘njeri’, të qenit ‘human’ është zgjedhja jonë. Ndaj ne themj gjithmonë se sa e rëndësishme është t’i pranojmë, ndihmojmë, respektojme, ngrejmë të tjerët, pa dallim gjinie, feje, prejardhje, moshe, gjendje sociale, ekonomike etj., sepse ne fund te fundit jemi te gjithe njerez, me endrra e qellime ne kete jete. Duhet te dime se ndryshimi fillon nga vetja, nga ne… dhe nese nuk je pjese e zgjidhjes, je pjese e problemit.”

LGBTI+

Fëmijët transgjinor të dekurajuar: Ne nuk jemi problemi për shoqërinë

Elda Canaj Posted On 31/03/2021

Në shtetet e ShBA, konservatorët janë kundër kujdesit shëndetësor ndaj fëmijëve transgjinor. Gjithashtu ata ndalojnë hyrjen e fëmijëve trans në ekipe sportive.

Ligjvënësit e Arkansas të hënën dhanë miratimin për ndalimin më të gjerë të kujdesit shëndetësor ndaj transgjinorëve në SH.B.A., me legjislacionin që e kufizon aksesin e shërbimeve shëndetësore ndaj fëmijëve trans dhe i dënon mjekët që i trajtojnë ata.

Fëmijët trans dhe familjet e tyre tregojnë se sportet dhe kujdesi shëndetesore për jetën e tyre është shumë e rëndësishme ashtu sic është edhe barzia gjinore.

Për çështjen e tualetit: “Kjo është një nevojë themelore e njeriut’

Wyatt Williams është 14 vjec, nga Dakota e Jugut:

“Në shkollë, ata më detyrojnë të përdorë banjën e stafit e cila ka vetëm një tezgë. Më duhet të eci gjatë një korridori të gjatë,të kaloj gati 8 klasa, të kaloj në disa dyer deri sa më në fund shkoj në banjë. Djemtë e tjerë ecin vetëm 10 metra. Të shkosh në tualet është një nevojë themelore e njeriut,” thotë ai. Ai thotë se i ka pyetur miqtë e tij djemë të cilët e dinë se ai është trans, nëse do dëshironin që të frekuentoja tualetin e tyre, dhe përgjigja e tyre ka qenë jo. Ata nuk do të bënin. “Dhe pse jam mësuar tani, unë përsëri ndihem i nervozuar sa herë shkoj në tualet. Pyes veten: ‘Çfarë do të mendojnë njerëzit për mua?’ Si një 14-vjeçar, nuk duhet të shqetësohem për kufizimin e të drejtave të mia. “Unë nuk do të heq dorë nga rruga ime për të bërë të tjerët të lumtur. Unë nuk jam problem për shoqërinë. Ata thonë se ka gjëra që nuk shkojnë me ne për shkak të identitetit tonë gjinor. Unë thjesht shpresoj që kur të jem 18 vjeç, gjërat të jenë më mirë, sepse nuk do doja që femijët e tjerë trans të përballeshin me të tilla situata.”

Për të luajtur sport: ‘Kam punuar aq shumë’

Ava, 12 vjeç, ka notuar gjithë jetën e saj.

“Noti për mua është një mënyrë për t’i shpëtuar stresit të jetës dhe për t’u argëtuar. Unë kam notuar gjithë jetën time. Unë e dua atë dhe gjithmonë do e dua, thjesht ndihem shumë mirë. Nëse nuk do të isha në gjendje të vazhdoja notin, kjo do të më trishtonte shumë. Unë nuk do të isha në gjendje të shihja miqtë e mi. Do të ndihesha mjaft e vetmuar. Është një pjesë e jetës sime për të cilën kam punuar kaq shumë dhe do ishte e vështirë nëse nuk do e vazhdoja më. Mesa duket ligjvënësve iu intereson vetëm ajo cfarë unë kam nën pantallonave dhe jo aftësitë apo kntributi im në këtë ekip.”

Për t’u ndaluar nga ekipi: ‘Ajo e dinte se nuk ishte e drejtë’

Jeanette Jennings, nëna e Jazz Jennings, një yll real i të rinjve trans, Florida

Kur Jazz ishte tetë, ajo u ndalua nga ekipi i futbollit të vajzave. Ishte e shëmtuar. Ata na thanë që Jazz ishte i mirëpritur për të luajtur në ekipin e djemve, ose ajo mund të praktikonte me vajzat, por vetëm duke e praktikuar nga stolat. Por ajo donte të luante lojërat, kështu që vendosi të luante me djemtë. Asaj nuk i pëlqente vërtet. Ajo nuk mund të lidhej me ta. Ajo kishte pasur vetëm shoqe vajza. Ajo nuk mund të luante në mënyrën që dëshironte të luante. Ajo po mbahej, nuk donte të prekte djemtë. Arriti në pikën kur ajo po shqetësohej aq shumë. Ajo do të dilte në fushë dhe vetëm do të qëndronte atje, e paralizuar dhe e ngrirë, ose duke qarë histerikisht. “Ne luftuam aq shumë për të fituar betejat tona dhe do të luftojmë, nuk dua të shikoj askënd që të përulet, qeveria dhe ligjvënësit këtë duan, thotë ajo.”

Kris Wilka, 13 vjec, nga South Dakota

“ Kam filluar të luaj futboll kur isha tetë vjeç. Pastaj në shkollën e mesme , ata kontaktuan babanë tim dhe thanë: ‘Ne thjesht kemi frikë se ai do të ngatërrojë fëmijët e tjerë dhe nuk do të jetë një përvojë e mirë për të dhe fëmijët e tjerë.’ Ata nuk ishin të shqetësuar për arsimin tim shkollor. Ata thjesht ishin të shqetësuar se unë mund t’i hutoja njerëzit. Isha i tronditur. Dhe isha i shqetësuar se mos nuk isha në gjendje të vazhdoja futbollin fare. Kam ndërruar shkollë dhe ishte mahnitëse. U thashë të gjithë mësuesve të mi se isha trans dhe atyre as nuk u interesonte fare. Ata më trajtuan si çdo student tjetër, si çdo fëmijë tjetër në ekip. Kjo është ajo që unë doja. Nuk doja të isha i dëbuari. Unë kam krijuar miqtë e mi më të ngushtë në ekipin e futbollit. Ata janë shumë mbështetës. Ata më dhanë pozicionin që menduan se e meritoja.”

Christa dhe Jeffrey White, prindër të një vajze trans 12-vjeçare

Alabama Christa, mamaja e vajzës transgjinore thotë se “kujdesi për gjininë ka bërë të gjitha ndryshimet. Besimi i saj u rrit. Unë as nuk mund të shpjegoj se sa më e gjallë dhe e mbushur me jetë është, thjesht duke e ditur që është ajo që është. Këta fëmijë nuk po shkojnë askund. Ata janë këtu. Ata janë ata që janë. Dhe detyra jonë si prindër dhe njerëz dhe qytetarë të botës është vetëm t’i ndihmojmë ata të gjejnë veten dhe të jenë vetvetja e tyre pa diskutim.”

Jeffrey, babai i vajzës transgjinore thotë se “unë jam inxhinier, kështu që kam lexuar shumë artikuj shkencorë gjatë viteve. Dhe kalova një kohë të gjatë duke parë literaturën mjekësore për këtë fenomen, e cila e shpjegon shumë e qartë se sa shumë bie niveli i vetëvrasjeve tek fëmijët kur ju nuk i trajtoni ndryshe dhe jepni atë që meritojnë.”

Për ballafaqimin me ligjvënësit: ‘Ata me të vërtetë nuk dëgjojnë’

Miles, 14 vjec , nga Misuri

“Nuk është shumë e lehtë të shkosh në Kapitol. Unë kam qenë tetë apo nëntë herë, kështu që jam mësuar, por pjesa më e vështirë është të shohësh fëmijët që janë më të vegjël se unë, dhe mendoj se cfarë do të kalojnë. Jam mësuar të dëgjoj ligjvënësit të flasin për komunitetin tim, kështu që nuk mendoj shumë për këtë pjesë, jam mësuar tashmë. Por nuk është e lehtë, dhe definitivisht nuk është në rregull. E di që ata nuk më njohin vërtet. Kështu që në të vërtetë nuk e marr për zemër atë që thonë. Ata nuk i dinë përvojat e mia, dhe edhe nëse përpiqem t’u tregoj atyre, ata në të vërtetë nuk i dëgjojnë. Unë dua që ata të dinë se unë jam një fëmijë ashtu si çdo fëmijë tjetër. Udhëtimi im i jetës nuk ka qenë i lehtë. Të jesh trans në vetvete nuk është e vështirë. Pjesa e vështirë është pikëpamja shoqërore. Njerëzit nuk vetëvriten sepse janë trans, por ata e dëmtojnë veten për shkak të mënyrës se si i shikon shoqëria. Mënyra se si ata na shohin ndikon në mënyrën se si ata na trajtojnë dhe kjo ndikon në shëndetin tonë mendor.”

LGBTI+ / SLIDER BALLINA

Dita e vizibilitetit trans, Shqipëria ende larg barazisë dhe mbrojtjes ligjore për këtë komunitet

Elda Canaj Posted On 31/03/2021

31 Marsi shënjohet si Dita Ndërkombëtare e Vizibilitetit të Transgjinorëve.

Që në 2009 kjo ditë kremtohet cdo vit duke pasur në fokus personat transgjinorë dhe rritjen e vetëdijësimit ndaj diskriminimit që bëhet në bazë ditore kudo në botë kundrejt këtij komuniteti.

Dita i është dedikuar gjithashtu fitores dhe arritjeve të njerëzve transgjinorë, si një komunitet i cili përballet thuajse cdo ditë me dhunën fizike dhe psikologjike, si edhe braktisjen nga shoqëria.

Personat e komunitetit transgjinor, hasen me këtë formë diskriminimi dhe stigmatizimi jo vetëm në rrugë, por edhe në shkolla, në punë, në institucione të ndryshme përfshirë këtu edhe ato shëndetësore, për shkak të identitetit te tyre gjinor. Shkalla e vrasjeve nëpër botë për këtë komunitet është shumë e lartë, duke qenë se janë një ndër më të ekspozuarit ndaj dhunës psikologjike, fizke dhe emocionale.

Edhe këtë vit 31 Marsi si ditë shumë e rëndësishme për këtë komunitet do të kremtohet, por për shkak të pandemisë Covid-19, jo fizikisht . Eventet e organizuara në disa vende të botës do të transmetohen online, ndërsa në disa të tjera do të shtyhen deri në përfundimin e kohës së izolimit.

Edhe në Shqipëri, pavarësisht kushteve të pandemisë, mbështetja dhe përkrahja që ka kjo lëvizje dhe komunitet nga ne është e madhe.

Historia Ime si një portal mediatik që në fokus ka mbrojtjen e të drejtave të njeriut , ka qenë dhe është e gjindshme ndaj përkrahjes së komunitetit transgjinor dhe përballjes së tyre me vështirësitë e krijuara për shkak të mentalitetit të mbyllur dhe binary të shoqërisë sonë.

Në Shqipëri, ashtu si edhe në çdo vend tjetër të botës, komuniteti LGBT bie pothuajse gjithë kohës pre e pargjykimeve, diskriminimeve, stigmatizimeve nga shoqëria. Është fakt që komuniteti transgjinor, përballet me margjinalizim dhe diskriminim të shtuar edhe në vendin tonë.

Për komunitetin LGBTI+ në tërësi, gjatë vitit 2020 janë rregjistruar 213 raste të dhunës, sulmeve me armë apo me sende të forta ndaj individëve të këtij komuniteti.

Brenda komunitetit transgjinor, dhuna, diskriminimi dhe mos-pranimi janë fenomene edhe më të përhapura, për shkak të vështirësisë së këtyre individëve për të “fshehur” identitetin e tyre.

Por pavarësisht vështirësive, aktivistët e këtij komuniteti po përpiqen gjithnjë e më shumë të sensibilizojnë shoqërinë për praninë e tyre dhe të drejtat e mohuara. Shumë prej aktivisteve dhe aktivistëve të këtij komuniteti, e shohin të vështirë përballjen me dhunën sistematike dhe paragjykimet, por janë të vendosur për të çuar përpara kauzën e tyre për drejtësi e barazi.

Luana është një nga aktivistet më të zëshme të komunitetit. E vetëdijshme për sfidat e krijuara nga paragjykimi dhe për të drejtat të cilat i privohen, ajo dëshiron që çështjet e punësimit të trangjinorëve të trajtohen më shpesh dhe të sillen në vëmendje të shoqërisë.

“E ardhmja e komunitetit në Shqipëri është një sfidë e vështirë, e cila i përngjan paksa mitit të Sizifit. Është e vërtetë që janë bërë disa hapa pozitive, por mendoj se kemi akoma goxha punë dhe mund për të cuar kauzën tonë përpara.”

“Përsa i përket aktivizmit dhe kauzës sonë, mendoj se duhet të fokusohemi fort tek arsimimi, formimi profesional dhe punësimi i transgjinorëve. Nuk duhemi të mjaftohemi thjesht me çështjet e seksizmit dhe bullizmit, por duhet të ngremë zërin për çdo të drejtë si çdo njeri i cili është i barabartë përpara ligjit dhe të drejtave. Jemi dhe ne pjesë e një familjeje, jemi pjesë e një shoqërie dhe pjesë përbërse e një shteti.” thotë ajo.

Lëvizja LGBT konsiderohet si një mundësi tepër e mirë e promovimit të të drejtave të transgjinoreve edhe nga Klea. Por ajo është skeptike për sa i përket të ardhmes së saj në Shqipëri dhe ndihmës apo mbështetjes që mund të ofroj shteti dhe qeveria për këto individë.

“E ardhmja në Shqipëri për personat trangjinorë është akoma e paqartë përsa i përket elementeve ndihmuese nga ana e qeverisë. Kështu që për momentin nuk është se shoh një të ardhme në Shqipëri. Për lëvizjen do të thoja që është në rrugën e duhur. Biles të bëhen akoma më shumë aktivitete përsa i përket kësaj kategorie, që të informohen edhe më shumë. Fokusi duhet të jetë tek pranimi në insitucione i personave transgjinor si në punë, shoqëri etj. Koha e pandemisë, komunitetin trans e ka shkatërruar fare.”, thotë ajo për Historia Ime.

Lëvizja LGBT+ ka rritur ndjeshëm vizibilitetin për komunitetin, por ekziston ende frika e përballjes me shoqërinë, që nuk i lejon këto përsona të jetojnë jetën si duhet, njëjtë si çdo anëtar i kësaj shoqërie. Të njëjtat problematika i pohon edhe Lori, djalë transgjinor, i cili ndihet i dyzuar brenda shoqërisë që e rrethon dhe komunitetit në të cilin bënë pjesë.

“Komuniteti transgjinor në Shqipëri ndodhet në një errësirë të thellë të rrënjosur vit pas viti nga shoqëria, terr që e mban të karikuar mungesa e respektimit të të drejtave të njeriut, mungesa e informacionit, mentaliteti i mbyllur dhe ekonomia e dobët. Perspektiva ime për të qenë haptazi trans në Shqipëri lidhet me frikën për sigurinë personale, shoqërore dhe ekonomike, pasi zërat bullizues dhe ata diskriminues dominojnë mbi zërat shumëngjyrësh të komunitetit.”, shprehet ai.

“Lëvizja Lgbt në Shqipëri ka shtuar ndjeshëm për gjatë viteve vizibilitetin për komunitetin, por mbetet për tu siguruar që këta zëra të fuqizohen në mënyrë që të frymëzojnë dhe të tjerët që ti bashkohen dhe të mos jetojnë të fshehur. Aktivizimi sipas meje për komunitetin trans në Shqipëri duhet të fokusohet në dy fronte. Së pari, duhet të shtohet ndjeshëm informimi i personave trans për të kuptuar më mirë veten si dhe duke u lidhur përmes grupeve të diskutimit me persona të tjerë të ngjashëm dhe së dyti duke sensibilizuar shoqërinë që këta persona janë pjesë e barbartë e saj, të cilët meritojnë të jetojnë të lirë dhe të përqafohen plotësisht nga gjithë të tjerët.”

Në këtë ditë rikujtojmë se transgjinorët duhet të trajtohen më mirë dhe në mënyrë të barabartë, pa qenë të privuar nga të drejtat e tyre si individë që kanë të drejtë të jetojnë pa frikë dhe krenar për identitetin e tyre.

Feminizmi / Media

Pse periudha e pandemisë ka ndikuar negativisht në ciklin menstrual të femrave?

Elda Canaj Posted On 25/03/2021

Një pjesë e mirë e femrave kanë përjetuar ndryshime në ciklin menstrual gjatë vitit të fundit, tregojnë sondazhet. Një nga faktorët kryesor që ka ndikuar është stresi i vazhdueshëm.

Që nga Marsi i vitit 2020 shumë prej nesh kanë përjetuar ndryshime fizike të cilat lidhen pikërisht me stresin si faktorin kryesor të shkaktimit të tyre. Nga mungesa e energjisë tek dhimbja e kokës, ndryshimet e humorit dhe prishja e gjumit, ritmet tona janë ngadalësuar dhe janë bërë shumë të mërzitshme . Dhe shumë femra kanë përjetuar një ndryshim thelbësor që lidhet pikërisht më ciklin menstrual të tyre.

Rachel Burns gjithmonë ka përjetuar sindromën premenstruale (PMS), por akoma dhe më e vështirë ka qenë 12 muajt e fundit. “Ndihem keq dhe e frustruar përpara menstrucioneve pothuajse gjithmonë, por kam më shumë se një javë që ndihem shumë e shqetësuar thotë 36 vjecarja nga Kent. Partneri im thotë se ky ndryshim është i rëndësishëm. Para krishtlindjeve ndjeja se po cmendesha, më kaploj një sulm paniku nga i cili nuk po dilja dot. Efektet e kësaj periudhe ndihen ende tani, ndihem e varfëruar fizikisht dhe emocionalisht. Më duket sikur vetëm një javë në muaj ndihem mirë. Ësht sikur të jesh në det vetëm me veten.”

Kur gjinekologu Dr Anita Singh, postoj një studim jozyrtar në Instagram, duke pyetur nëse gratë kishin vërejtur ndyshime në ciklin menstrual ose në simptomat hormonale, 65% e 5677 të anketuarëve thanë po.

Një studim i kryer nga shkencëtarët e sportit dhe kompania bioanalytics Orreco tregoj se 53% e 749 grave të anketuara mbi simptoma të ciklit menstrual raportuan një sërë ndryshimesh si në humor dhe në cikle më të gjata se zakonisht.

Për të kuptuar më mirë cfarë mund të ketë ndodhur duhet të mendojmë për mekanizmat themelore të ciklit menstrual. Në një cikël 28-ditor, ovulimi ndodhë rreth ditës 14. Folikuli bosh nga i cili del veza do të formojë një trup të verdhë i cili është një gjëndër e përkohshme që prodhon nivele të larta të hormonit progesteron (dhe nivele më të ulëta të estrogjenit) për të përgatitur mitrën për shtatëzëni nëse veza është fekonduar. Nëse nuk është kështu, trupi i verdhë prishet, duke bërë që nivelet e progesteronit dhe estrogjenit të bien. Kjo fillon rreth një jave para periudhës, në ditën 21. Rënia e këtyre hormoneve mund të ndikojë në kimikatet e trurit, përfshirë serotoninën. Shumë gra që përjetojnë PMS të keqe zbulojnë se, pasi të fillojë gjakderdhja dhe nivelet e hormoneve të stabilizohen, simptomat e tyre zhduken.

“PMS nuk është thjesht biologjike, sepse i njëjti proces i ngritjes dhe rënies së estrogjenit dhe progesteronit u ndodh të gjithëve që kanë një cikël dhe ne nuk prekemi të gjithë në të njëjtën mënyrë”, thotë gjinekologu konsulent Dr. Dumfries dhe Galloëay Royal Infirmary. “Gratë me PMS nuk kanë nivele anormale të hormoneve, por duket se janë më të ndjeshme ndaj ndryshimit të niveleve të progesteronit dhe estrogjenit.”

Ajo që i bën disa gra të jenë më të ndjeshme se të tjerat është një pyetje miliona dollarëshe. Ka prova të hershme të cilat tregojnë se disa gra mund të kenë një ndjeshmëri gjenetike për t’u prekur nga ndryshimet hormonale, veçanërisht me çrregullimin disforik premenstrual, një përvojë më e rëndë e PMS.

George Pearce, 29 vjeç, është një mësuese në Southampton. Ajo ka një cikël 28-ditor për shumë vite dhe mund zakonisht ta kalojë periudhën e saj brenda një ose dy ditësh. “Gjërat kanë ndryshuar. Do të rrjedh gjak për disa ditë, pastaj ndalet. Pastaj do të fillojë përsëri, atëherë unë nuk do të përgjakem përsëri për gjashtë javë,” thotë ajo.

E rëndësishme për gratë është të përpiqen të kuptojnë se çfarë tjetër po ndodh në jetën e tyre që mund t’i bëjë ato të ndjehen më keq”, thotë Currie. Studimet gjithashtu na tregojnë se punët e pasigurtain pa mbështetje emocionale rrisin stresin tek femrat, gje e cila ndikon më pas në perceptimin ndaj dhimbjes. Dhimbja mund të jetë stresuese; stresi mund të jetë i dhimbshëm. Nuk ka asnjë membranë midis asaj fizike dhe emocionale.

E njëjta gjë ndodh edhe për ata që jetojnë vetëm. Sam Davies, 38 vjeç, është një menaxhere produktesh që jeton në Hertfordshire. Ajo thotë se gjithmonë ka provuar një formë të PMS. Por pandemia e perkeqësoj akoma dhe më shumë 6 muajt e parë. “Vazhdova të kisha këtë ndjenjë dërrmuese të të qenit e mbërthyer; me ndjenjat e mia, në shtëpinë time, vetëm. ” Për Davies, PMS zakonisht karakterizohet nga ndjenja depresive. “Ndihem e pashpresë, kam dhimbje koke dhe jam shumë e përlotur, por gjithashtu kam mendime mjaft negative. Ajo po punon me një terapist privat, i cili po e ndihmon. “Eshtë e vështirë të dihet nëse PMS-ja ime gjatë pandemisë dhe karantinimit është bërë më keq për shkak të ndryshimeve në rutinë dhe niveleve më të larta të stresit, ose nëse aftësia ime për të përballuar në përgjithësi ka ndryshuar. Ndoshta janë të dyja”, thotw ajo.

Pandemia është ajo e cila ka ndikuar tepër negativisht në psikologjinë e njerëzve nëpërmjet shtimit të stresit dhe kryesisht tek femrat dhe cikli i tyre menstrual. Sapo jeta të kthehet në normalitet rutina do të jetë më e lehtë për tu vazhduar dhe ne do të qetësohemi më shumë. Ka të ngjarë që edhe cikli menstrual i crregullt tek femrat të jetë në parametrat e duhura.

Media

Australi: Propozimi i aplikacionit për miratimin e seksit shkakton reagim të ashpër

Elda Canaj Posted On 19/03/2021

Australianët kanë hedhur poshtë sugjerimin e dhënë nga komisioneri i policisë së New South Wales (NSW) mbi përdorimin e një aplikacioni që do të shërbejë për regjistrimin e miratimit të seksit.

Policia e NSW prezantoi të enjten idenë e aplikacionit. Ju mund të keni një djalë ose vëlla dhe mendoni se kjo është shumë sfiduese, por ky aplikacion i mbron të gjithë”, tha komisioneri Mick Fuller për Nine Network.

Ai tha se nevoja për miratimin e seksit është ende një problem i vazhdueshëm në cështjet gjyqësore të sulmeve seksuale dhe se të dhënat e nja aplikacioni mund të ndihmonin në arritjen e rezultateve më të mira ligjore për viktimat. Ai shtoi se ideja ishte ngritur pranë qeverisë së NSW.

Më pak se 10% e afër 15,000 rasteve të sulmeve seksuale të raportuara në policinë e NSW vitin e kaluar kanë rezultuar në akuza ndaj policisë, tha ai.

“Por si mund ta bëjmë këtë në këtë kohë dhe epokë? Një opsion është me teknologjinë,”shkroi ai në gazetën Sydney The Daily Telegraph.

Avokatët e grave kanë theksuar se përdorimi i aplikacionit në realitet mund të sjelli shumë probleme. Ata thanë se një rekord miratimesh mund të zhbëhen ose të zëvendësohen nëse dikush ndryshon mendim ose është thjesht falsifikim.

Abuzuesi mund ta detyrojë viktimën të përdor aplikacionin,” shkroi në Twitter kreu i shërbimit të dhunës në familje, Siguria e Grave, NSW.

Ligjëvënëset e kritikuan gjithashtu aplikacionin si jo të përshtatshëm në krahasim me përpjekjet për të përmirësuar ligjet e sulmeve seksuale për viktimat dhe për të rritur ndërgjegjësimin.

“Ne kemi nevojë për reformim të ligjeve dhe rregullave për edukimin e meshkujve. Ne duhet ti ndalojmë ata të mendojnë se kanë të drejte për cdo gjë që dëshirojnë….NE NUK KEMI NEVOJË PËR NJË APLIKACION!!” pohoj Jenny Leong.

Një aplikacion i ngjashëm nga një kompani private u dërgua në Danimarkë në fillim të këtij viti pasi vendi kriminalizoj seksin pa miratim, por më pas ai u shqyrtua gjerësisht nga publiku dhe shypi.

Australia është ndeshur javët e fundit me një mori akuzash për sulme seksuale të cilat kanë pasur në fokus parlamentin, shkollat dhe vendet e punës.

Janë të shumta vajzat dhe gratë të cilat kanë rrëfyer më tepër në lidhje me përvojat e tyre seksuale gjatë viteve të shkollimit, dhe disa prej tyre nuk ishin të sigurta mbi përdorimin e termit “përdhunim” asokohe.

Feminizmi

Si të ndihmojmë që vajzat dhe gratë të ndihen të sigurta në rrugë?

Elda Canaj Posted On 15/03/2021

Një fushatë e re ndërgjegjësimi është duke u kthyer në një ndryshim për të gjitha kohërat, kur vajzave dhe grave iu është thënë të ndryshojnë ose të modifikojnë sjelljen e tyre për sigurinë e tyre vetjake.

Mos shikoni në telefonin tuaj kur ecni natën! Në të vërtet nuk duhet të ecësh vetëm natën! Nëse e bëni këtë sigurohuni që të ecni në rrugë të ndriçuara mirë! Mos vendos kufje teksa ecën vetëm në errësirë! Mos u vish provokuese! Kalojini çelësat nëpër gishta në mënyrë që ti përdorni si armë! Mëso si të vetëmbrohesh! Ndalo së dehuri!

Për aq kohë sa dikush mund ta mbajë mend, vajzat janë bombarduar me këshilla të tilla se si të kujdesen për veten e tyre në publik dhe se si të mbrohen nga sulmet seksuale. Sidoqoftë këto këshilla dhe pse të mirëmenduara, përsëri kanë të metat e tyre. Të gjitha vajzat dhe gratë i kanë instiktet kryesore të vetëmbrojtjes dhe këto janë sjellje që u janë mësuar që kur kanë qenë fëmijë.

Ajo që duhet të sjellim në vëmendje është është se këto lloj sugjerimesh vendosen të gjitha si barrë mbi vajzat dhe gratë. Këto këshilla të ripërsëritura me mijëra herë na paraqesin një pamje në të cilën sulmuesit meshkuj nuk duken fare. Një pamje sikur të gjithë vajzat sulmohen në mënyrë të vazhdueshme nga figura të padukshme, fantazëm, të cilët nuk mbajnë asnjë lloj përgjegjësie.

Këto lloj këshillash tregojnë në mënyrë të nënkuptuar se gratë janë pjesërisht fajtore nëse sulmohen nga burrat.

Ky është një nocion sa i rrezikshëm aq edhe i përhapur. Vitin e kaluar, psikologët në Universitetin e Kalifornisë në San Diego kryen pesë studime të veçanta që arritën në një përfundim. Këshillat për parandalimin ndaj sulmeve seksuale shkaktojnë një rritje të ndjenjës së fajit te viktimat e dhunës seksuale, duke e zhvendosur përgjegjësinë e sulmit nga autorët te gratë apo vajzat që bien pre e dhunës.

Duke ju rikthyes fushatës që përmendëm në nisje të artikullit, ajo po bën krejtësisht të kundërtën. Bëhet fjalë për një fushatë ndërgjegjësimi, e cila këshillon djemtë dhe burrat se si t’i bëjnë gratë të ndihen më të sigurta në rrugë. Fushata “Walk like a Woman” (Ec si një grua) e nisur nga organizata ‘Plan International’, përmban shtatë këshilla se si burrat duhet të sillen në publik.

1. Mbani distancën tuaj!

“Kur ecni pas një vajze ose gruaje gjatë natës, mos harroni se sa më afër të jeni, aq më kërcënues dukeni. Prandaj sigurohin që të lini një distancë të mirë midis vetes tuaj dhe atyre.”

2. Mos vraponi pas një gruaje!

“Të kesh dikë që të vrapon nga pas është e frikshme për këdo, por për një vajzë ose grua mund të jetë e tmerrshme. Herës tjetër që dilni jashtë për një vrap mbrëmjeje dhe shikoni një grua që është duke ecur përpara, kaloni rrugën ose sigurohuni që të lini një hapësirë të madhe nga pas.”

3. Mos ia ngulni sytë!

“T’i ngulësh sytë një kalimtareje të rastit është po aq e frikshme sa skenat e mësipërme. Nxjerrja e telefonit tuaj dhe përqëndrimi në diçka tjetër mund të ndihmoj për të treguar se nuk jeni një kërcënim. Shikoni nga dritarja ose telefononi një mik për të bërë një bisedë.”

4. Mbani komentet për veten tuaj!

“Ajo që mund ta shikoni si thjesht argëtuese, është ngacmim dhe mund të jetë tmerruese për gratë dhe vajzat e vetmuara.”

5. Qortoni shokët tuaj!

Ju mund të mos ngacmoni personalisht një vajzë, por nëse qëndroni të heshtur teksa shokët tuaj bëjnë të tilla ngacmime, atëherë edhe ju jeni pjesë e problemit.

6. Jini një shikues aktiv!

Nëse shikoni një vajzë apo grua, e cila nuk ndihet mirë nga sjellja e dikujt pranë tyre, tregojini mbështetjen tuaj si një kalimtar aktiv. Mund të jetë shumë e thjeshtë, teksa qëndron ndërmjetë një vajze dhe ngacmuesit të saj, duke bllokuar linjën e vështrimit të tyre. Pyesni vajzat apo gratë që ndodhen në të tilla situata nëse është ok ndërhyrja juaj.

7. Ndani shëtitjen!

Vazhdoni bisedën me to duke ndarë këto këshilla dhe duke ndihmuar vajzat dhe gratë të ndihen më të sigurta.

Deri më tani kjo fushatë është zhvilluar vetëm në Australi, duke marrë parasysh zemërimin e shkaktuar nga përdhunimi dhe vrasja e Eurydice Dixon, një komediane 22 vjeçare, e cila u sulmua dhe u vra nga një burrë ndërsa po kthehej në shtëpinë e saj në Melburn. Policia e Shtetit këshilloi të gjitha vajzat dhe gratë t’i kushtojnë rëndësi sigurisë së tyre personale.

Por siç shkruajti Daniel Andrews, kreu i qeverisë së shtetit të Viktorias në Facebook, “Dixon u kujdes për veten, u tregua e përgjegjëshme dhe bëri çdo gjë që ne prisnim. Vajzat nuk duhet të ndryshojnë sjelljen e tyre. Djemtë po!”

Burimi: stylist.co.uk

Feminizmi

Dita Ndërkombëtare e Gruas: UNICEF raporton se COVID rrezikon miliona vajza nga martesat në moshë të re

Elda Canaj Posted On 11/03/2021

10 Milion vajza të tjera mund të detyrohen të martohen që të vogla para fundit të dekadës për shkak të pandemisë COVID-19, raportoi të hënën UNICEF.

Agjencia e UN për mirëqenien dhe të drejtat e fëmijëve paralajmëroi se pandemia po zhbën progresin e arritur ndër vite, duke minimizuar praktikat.

“COVID-19 ka krijuar një situatë tashmë tepër të vështirë për miliona vajza,” tha Drejtoresha Ekzekutive e UNICEF Henrietta Fore në një deklaratë të lëshuar për Ditën Ndërkombëtare të Grave.

“Mbyllja e shkollave, izolimi nga miqtë dhe varfëria në rritje kanë shtuar benzinën në zjarr për të cilën bota tashmë po lufton për ta shuar,” shtoj ajo.

Para krizës shëndetësore globale, UNICEF dëshmoj se 100 milion vajza ishin në rrezik nga martesa e tyre në moshë të vogël gjatë 10 vjecarit të fundit, megjithë uljet “e konsiderueshme” në disa vende. Gjatë 10 viteve të mëparshme, përqindja e vajzave të reja të martuara që fëmijë ishte ulur me 15 përqind – ekuivalenti ky i 25 milion martesave të shmangura.

Dëshmi na tregojnë se një numër prej 650 milion vajza të reja ishin martuar këto ditë, një numër që është sa ngjysma e vajzave të martuara në Bangladesh, Brazil, Etiopi, Indi dhe Nigeri.

Vajzat që martohen që në fëmijëri kanë më shumë të ngjarë që të përjetojnë dhunë në familje dhe të mos shkojnë në shkollë. Martesat e vajzave në moshë të re gjithashtu rrisin rrezikun për një shtatëzani të hershme dhe të paplanifikuar, ndërkohë nga ana tjetër, rrisin edhe rrezikun e ndërlikimeve që mund të kenë këto vajza gjatë shtatëzanisë, gjë e cila con deri në vdekje. Izolimi nga miqtë dhe familja gjithashtu mund të sjellë dëm të rëndë në shëndetin mendor dhe mirëqenien e vajzave.

UNICEF theksoi se ndërsa “martesa ndryshon rrënjësisht rrjedhën e jetës së vajzave, efektet e pandemisë në zhvillimin njerëzor do të ndikojnë në një brez të tërë.”

“Për një vit pandemik tashmë, vendimi për zvogëlimin e taksave për këto vajza dhe familjet e tyre është shumë i nevojshëm”, tha Fore.

Duke rihapur shkollat, duke zbatuar ligje dhe politika efektive, duke siguruar akses në shërbimet shëndetësore dhe sociale – përfshirë shërbimet e shëndetit seksual dhe riprodhues – dhe duke siguruar masa gjithëpërfshirëse të mbrojtjes sociale për familjet, ne mund të zvogëlojmë ndjeshëm rrezikun e vjedhjes së fëmijërisë së një vajze nëpërmjet martesës së tyre në moshë të vogël.

Feminizmi

Nga gratë, për gratë, Nisma Pink Movement dhe aktivizmi i tyre në mbështetje të vajzave dhe grave

Elda Canaj Posted On 09/03/2021

Dita e 8 Marsit konsiderohet si një ditë ndërkombëtare e cila ka në fokus gratë. Ndërsa në shumë vende të botës data 8 Mars shënjohet si ditë proteste dhe revolte për të drejtat e tyre, në Shqipëri ndodh ende e kundërta.

8 Marsi konsiderohet si ditë feste ku të gjithë i dhurojnë lule dhe dhurata nënës, motrës, hallës, tezes, partneres së tyre në shenjë respekti dhë dashamirësie. E ndërkohë nga ana tjetër ka dhe nga ata të cilët nuk duan ta konsiderojnë thjesht si një ditë festive por vendosin që pikërisht në këtë ditë të dalin dhe të manifestojnë nëpër rrugët e qytetit. Me pankarta në duar përpiqen të tregojnë se vajzat dhe gratë meritojnë respekt gjatë, dhe përtej 8 Marsit.

Edhe në Shqipëri janë të shumta organizatat, lëvizjet feministe apo mediat te cilat kanë në fokus të drejtat e njeriut dhe promovimin e të drejtave të barabarta për gratë në shoqëri. Një prej këtyre lëvizjeve është edhe “Pink Movement” e cila nëpërmjet kauzave dhe projekteve të ndërmarra ka tentuar të jetë më pranë grave të dhunuara, diskriminuara, paragjykuara duke ngritur zërin për të gjitha ato të cilat heshtin nga frika.

Së fundmi ato kanë realizuar edhe disa projekte shume speciale të cilat u inicuan me rastin e 8 Marsit. Për më tepër na tregon një prej organizatoreve të projektit , në një intervistë që realizuam me të për Historia Ime.

Projekti që keni ndërmarrë në lidhje më të moshuarat në azil, pse vendosët ta quani “Për duart që na kanë rritur”?

Për duart që na rritën është një projekt që ka në fokus nënat dhe gjyshet e braktisura në shtëpitë e të moshuarve. Lidhja midis nipërve dhe gjyshërve të tyrë është shumë e vecantë pasi shumica prej nesh është rritur nga duart e tyre.

Cili është mesazhi që dëshironi të pasqyroni nëpërmjet ndërmarrjes së këtij projekti?

Më anë të këtij titulli ne donim të jepnim këtë mesazh: “Mos i braktisni duart që ju kanë rritur, duajini dhe kujdesuni për gjyshërit dhe prindërit tuaj.”

Ju vendosët që të dhuronit disa kremra për të moshuarat e azilit, a kishit partnerë të tjerë bashkëpunues dhe arritët t’i lumturonit sadopak këto nëna të vetmuara?

Kremrat për duart u dhuruan nga Elona, një grua e cila ka biznes dermokozmetike, Inoo Cosmetic. Është një dhuratë simbolike, por e bërë më shumë dashuri, pasi ato gjyshe për këtë kanë nevojë, për dikë që i kujton dhe gjendet pranë tyre sidomos në këtë ditë të shënuar, në ditën ndërkombëtarë të gruas.

A mendoni se këto iniciativa që ndërmerrni shërbejne sadopak në ndërgjegjësimin e njerëzve për të ndihmuar dhe për të qenë më pranë atyre që kanë nevojë?

Projektet tona ne i publikojmë në rrjetin tonë social ku kemi një komunitet të gjerë vajzash dhe djemsh që i shikojnë mesazhet që përcjellim. Sikur 3 ose 4 vajza ta kenë parë këtë project, jam e sigurt se diçka brenda tyre ka ndryshuar, jam e bindur se nëse do i jepet mundësia, ato do e ndihmojnë një person në nevojë.

Rinia jonë ka nevojë për shembuj të mirë që ti ndjeki, ne këtë po përpiqemi të arrijmë.

Në lidhje me projektin e dytë “Të gjithë meritojnë një mundësi të dytë” që keni vendosur ta realizoni në burgun e grave, çfarë ju shtyu të merrni një iniciativë të tillë?

Pink Movement është krijuar para 3 vitesh dhe nisma jonë e parë i është adresuar pikërisht gravë të burgut 325 në Tiranë. Kur kemi shkuar aty dhe kemi takuar disa prej të dënuarave e kemi kuptuar vërtet peshën e madhe të paragjykimit që ato mbartin. Përveç faktit që janë të dënuara nga ligji për veprat që kanë kryer, dënohen edhe njëherë tjetër nga shoqëria jonë, nga familja e tyre që i braktis, madje nuk i lejon të takojnë as fëmijët e tyre. Ajo që pamë dhe dëgjuam na bëri të mendojmë që duhet të bëjmë më shpesh projekte që lidhen më gratë e këtij institucioni.

Si është jeta e një gruaje në burgjet shqiptare dhe si arrin ajo ta përballojë jetesën në një mjedis të tillë?

Kushtet atje janë në përgjithësi të mira, ato janë familjarizuar dhe ndihmojnë njëra tjetrën të lehtësojnë sadopak ditët në mungësë të lirisë, por gjithsesi nuk është e lehtë.

Pink Movement është një lëvizje feministe e cila ka në fokus mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe në veçanti mbrojtjen e të drejtave të grave dhe vajzave.

Kur lindi ideja e krijimit të një lëvizjeje të tillë dhe pse u quajt pikërisht “Pink Movement”?

Duke marrë parasysh vendin në të cilin jetojmë, pothuajse çdo grua që kam njohur në jetën time e kam parë shpesh jo të lumtur dhe në njëfarë mënyre të nënshtruar nga gjinia tjetër. Ndoshta jo më qëllim, por mentaliteti jonë ja imponon meshkujve sjelljen superiore ndaj seksit femër. Kështu më lindi ideja se duhej të bëja dicka që kjo të ndryshonte prandaj vendosa të krijoja një lëvizje feministe ku vajzat të gjenin motivim dhe një mënyrë ndryshe të të menduarit. Ngjyra Pink është vendosur si ngjyra e vajzave dhe mendova se ky emër do i tërhiqte ato të bëheshin pjesë e një komuniteti ku do ndiheshin më mirë.

Cila ka qenë një ndër iniciativat apo projektet më të mira që keni ndërmarrë?

Projekte kemi patur shumë në këto 3 vite, nuk mund të bëj dallime midis tyre pasi kemi punuar fort që secili të dalë sa më i bukur.

Të shumta janë vajzat e reja të cilat ju ndjekin dhe ju admirojnë për punën që ju kryeni, por të shumta janë dhe ato të cilat bien pre e dhunës qoftë fizikë, psikologjike apo seksuale. A ju kanë kërkuar ndihmë, këshilla, mendime, sugjerime se si të veprojnë apo kujt t’i drejtohen në raste të tilla abuzimi?

Marrim shumë mesazhe nga vajzat që janë abuzuar seksualisht, psikologjikisht ose fizikisht dhe gjëja e parë që bëjmë në cdo situatë është ti japim ndihmë psikologjikë për të cilën ato kanë nevojë më së shumti, një vend ku mund të shprehen dhe të ndihen të dëgjuara. Pasi i japim mbështetjen tonë, i nxisim të flasin me dikë më të rritur në mënyrë që të denoncojnë rastet e dhunës apo abuzimeve.

Newer Posts

Copyright

Elda Canaj

Dhuna ndaj grave dhe vajzave sot në Shqipëri, sa ka ndryshuar raportimi i rasteve nga viti në vit?

Papunësia në të gjithë botën ka pësuar një rritje drastike si rezultat i pandemisë

Pse prindërit vendosin të martojnë vajzat në moshë të mitur dhe si ka ndikuar Covid këtë periudhë tek ato ?

Mbledhje fondesh për Lilën, aktivistja transgjinore nga Maqedonia

Gratë në Japoni : Covid na ndryshoj mënyrën e jetesës përgjatë një viti të tërë

‘Unike’, sfilata modeste dhe historitë frymëzuese të vajzave, pjesë e komuniteteve të ndryshme

Fëmijët transgjinor të dekurajuar: Ne nuk jemi problemi për shoqërinë

Dita e vizibilitetit trans, Shqipëria ende larg barazisë dhe mbrojtjes ligjore për këtë komunitet

Pse periudha e pandemisë ka ndikuar negativisht në ciklin menstrual të femrave?

Australi: Propozimi i aplikacionit për miratimin e seksit shkakton reagim të ashpër

Si të ndihmojmë që vajzat dhe gratë të ndihen të sigurta në rrugë?

Dita Ndërkombëtare e Gruas: UNICEF raporton se COVID rrezikon miliona vajza nga martesat në moshë të re

Nga gratë, për gratë, Nisma Pink Movement dhe aktivizmi i tyre në mbështetje të vajzave dhe grave

Recent Posts

Copyright

Elda Canaj

Recent Posts

Etiketa