Organizatat ndërkombëtare Kundër ‘Ministrisë së Propagandës’

Partnerët e Reagimit të Shpejtë të Lirisë së Medias në një deklaratë shprehin shqetësim serioz për një Agjenci të re të Medias dhe Informacionit të krijuar nga qeveria e Kryeministrit Edi Rama në Shqipëri.

Ata i kërkojnë Partisë Socialiste në pushtet që të anulojë menjëherë themelimin e saj për të siguruar që nuk do të të përdoret për të forcuar më tej kontrollin mbi rrjedhën e informacionit publik.

Gjithashtu i bëhet thirrje Bashkimit Evropian që të angazhohet menjëherë me qeverinë shqiptare për të ngritur këto shqetësime si çështje prioritare në bisedimet e ardhshme të pranimit.

Planet për agjencinë e re, të shpallur gjatë seancës së parë të parlamentit të ri më 18 shtator, do të centralizonin kontrollin mbi marrëdhëniet publike të qeverisë brenda një njësie të vetme, bën me dije MFRR.

Sipas rregullave të reja, zëdhënësve në ministri dhe departamente qeveritare do t’u ndalohet të flasin drejtpërdrejt me mediat dhe informacionet publike duhet të miratohen nga drejtori i përgjithshëm i kësaj agjencia, i cili do të emërohet drejtpërdrejt nga Kryeministri dhe do të ketë një status të barabartë me atë të një ministri qeveritar.

Drejtori i përgjithshëm do të ketë fuqinë të emërojë dhe shkarkojë zëdhënës në çdo ministri, si dhe të miratojë paraqitjet ose intervistat e tyre publike.

Gjithashtu ai do të vendosë për kërkesat e gazetarëve për intervista dhe do të organizojë konferencat për shtyp të Kryeministrit dhe ministrave të tjerë.

Përveç kësaj, do të kryejë monitorim si të shtypit ashtu edhe të mediave sociale për të ndjekur opinionin publik të aktiviteteve të qeverisë.

Qeveria ka thënë se agjencia e re, e cila do të financohet nga buxheti i shtetit dhe “donacione” të paspecifikuara, do të rrisë transparencën dhe do të unifikojë mesazhe nëpër ministri të ndryshme.

Megjithatë, organizatat e MFRR ndajnë shqetësimet e shprehura nga mediat kryesore, grupet e shoqërisë civile dhe sindikatat e mediave në Shqipëri që krijimi i agjencisë që pretendon se do të përmirësojë qasjen e gazetarëve në informacionin publik, mund të rezultojë në të kundërtën.

Gazetarët në Shqipëri aktualisht punojnë në një klimë jashtëzakonisht të vështirë për të pasur informacion nga burimet qeveritare.

Qeveria komunikon me gazetarët përmes grupeve WhatsApp në vend që të përdorë kanale zyrtare.

Gazetarët që punojnë për media të pavarura diskriminohen rregullisht kur kërkojnë informacion ose koment nga ministrat.

Gazetarëve që shihen si përfaqësues të mediave “opozitare” u mohohet akreditimi ose u ndalohet të bëjnë pyetje në konferencat për shtyp. Ata që kërkojnë komente nga zyrtarët personalisht ndonjëherë përballen me armiqësi dhe pengesa.

Kërkesat Zyrtare të Lirisë së Informacionit kalojnë rregullisht pa përgjigje dhe apelimet përmes Komisionerit të Informacionit mund të jenë të gjata, me vendimet që shpesh injorohen plotësisht.

Në të njëjtën kohë, Kryeministri i shmanget konferencave për shtyp dhe në vend të kësaj mbështetet në stacionin e tij televiziv ERTV për të krijuar dhe shpërndarë video të para-redaktuara në shtyp.

Intervistat u jepen gazetarëve të zgjedhur, duke mbrojtur kryeministrin dhe ministrat e tjerë nga përballja me pyetje sfiduese.

Nën qeverisjen e Partisë Socialiste, institucionet e tjera shtetërore kanë imituar këtë model dhe tani u dërgojnë “pako” lajmesh të përgatitura paraprakisht stacioneve televizive dhe gazetave private.

Rezultati është se në të gjitha nivelet e qeverisjes, gazetarët përballen me pengesa të konsiderueshme në parashtrimin e pyetjeve ose shqyrtimin e duhur të ministrive.

Në këtë sfond, ngurtësimi i mëtejshëm i kontrollit të qeverisë mbi rrjedhën e informacionit nga një njësi e vetme rrezikon ta kthejë atë që tashmë është një burim i pikuar informacioni për gazetarët në një shkretëtirë.

Niveli i ndikimit që qeveria dhe vetë Kryeministri do të ushtrojnë mbi agjencinë është një shqetësim kryesor.

Raportet e mediave tashmë kanë sugjeruar se Endri Fuga, një aleat i ngushtë i Kryeministrit që drejtoi marrëdhëniet e tij me publikun në tetë vitet e fundit, tashmë ka siguruar rolin e drejtorit të përgjithshëm.

Emërimi i tij do të pasojë atë të një aleateje tjetër kryesore të qeverisë, Ermela Krasniqi, në krye të Autoritetit të Mediave Audiovizive të vendit (AMA).

Ky vendosje selektive e dy besnikëve për të udhëhequr institucionet që mbikëqyrin rregullimin e mediave ngre pyetje serioze mbi pavarësinë dhe paanësinë e tyre dhe shkel standardet ndërkombëtare.

Ndërkohë, aftësia e tepërt e drejtorit të përgjithshëm për të punësuar dhe shkarkuar zëdhënës – më parë përgjegjësi e ministrive individuale – gjithashtu parashtron pyetje mbi llogaridhënien dhe transparencën.

Po kështu, planet që Agjencia të shpërndajë përmbajtjen e vet për aktivitetet qeveritare në mënyrën e një agjencie shtypi shtetërore ngre shqetësim shtesë mbi ndikimin politik dhe mungesën e paanësisë.

Pas zbulimeve të mëdha në lidhje me mbledhjen e të dhënave të qytetarëve nga partitë politike përmes institucioneve shtetërore, nocioni i parave të tatimpaguesve që përdoren për të financuar monitorimin e shtypit dhe mediave sociale nga një agjenci qeveritare gjithashtu lëshon kambanat e alarmit.

Në një afat më të gjatë, kjo agjenci përfundimisht rrezikon të jetë një mjet i fuqishëm për çdo qeveri aktuale ose të ardhme për të kontrolluar rrjedhën e informacionit publik në media dhe për të ndikuar në atë që qytetarët lexojnë, dëgjojnë dhe shikojnë.

Roli i gazetarëve është të veprojë si një filtër midis qeverisë dhe qytetarëve. Kufizimi i aftësisë së tyre për ta bërë këtë duke kufizuar mundësitë për të pyetur zyrtarët kufizon ashpër aftësinë e shtypit për të bërë punën e tij dhe për të mbajtur pushtetin në llogari.

Me lirinë e mediave si një gur themeli të pranimit të Shqipërisë në BE, është jetike që misioni i BE-së në Tiranë dhe Komisioneri i BE-së për Fqinjësinë dhe Zgjerimin Oliver Varhelyi t’i përgjigjen menjëherë këtij zhvillimi të fundit dhe të trajtojë shqetësimet e ngritura nga organizatat.

Derisa të krijohen masa mbrojtëse më të mëdha për të siguruar që Agjencia të funksionojë në mënyrë të drejtë dhe transparente, organizatat i bëjnë thirrje qeverisë që të anulojë themelimin e saj në pritje të konsultimeve me grupet e gazetarëve vendas dhe ndërkombëtarë.

Firmosën:

ARTICLE 19 

European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)

European Federation of Journalists (EFJ)

Free Press Unlimited (FPU)

International Press Institute (IPI)

OBC Transeuropa (OBCT)