Një projekt-ligj grek alarmon organizatat: Vë në rrezik gratë dhe fëmijët

(Athinë) – Një projekt-ligj për të ndryshuar dispozitat e kujdestarisë së fëmijëve në kodin civil të Greqisë shpërfill rreziqet për viktimat e dhunës në familje që do të vendosnin gratë dhe fëmijët në rrezik, tha Human Rights Watch.

Projekt-ligji, “Reformat në lidhje me marrëdhëniet prindër-fëmijë dhe çështje të tjera të së drejtës familjare”, pritet të paraqitet në parlament gjatë këtij muaji. Ai do të ripërcaktojë “interesat më të mirë të fëmijës” në ligjin grek dhe do të supozojë kujdestarinë e barabartë të përbashkët të fëmijëve në rastet e ndarjes ose divorcit. Çdo përjashtim, përfshirë rastet e dhunës në familje, do të kërkonte një proces gjyqësor potencialisht të gjatë. Ndryshimet e propozuara bien ndesh me ligjin ndërkombëtar, i cili kërkon që përcaktimet e kujdestarisë të bazohen në vlerësimin e interesave më të mira të fëmijës individual, dhe nuk sigurojnë mbrojtje të mjaftueshme për viktimat e abuzimit në familje dhe fëmijët e tyre.

“Bashkë-prindërimi i barabartë është një qëllim i lavdërueshëm, por një prezumim batanije i kujdestarisë së fëmijëve 50-50 injoron realitetin e rrezikshëm për viktimat e abuzimit në familje – gratë me shumicë – dhe fëmijët e tyre”, tha Hillary Margolis, studiuese e vjetër e të drejtave të grave në Human Rights Ëatch. “Parlamenti grek duhet të vendosë më së pari sigurinë e fëmijëve dhe abuzimin e viktimave dhe të refuzojë këto ndryshime alarmante.”

Organizatat e ekspertëve në Greqi kanë shprehur shqetësim të thellë në lidhje me ndryshimet e propozuara në kodin civil. Gjatë konsultimit publik mbi projekt-ligjin, grupet kritikuan supozimin themelor të projekt-ligjit duke barazuar në mënyrë universale interesat më të mira të fëmijës me pjesëmarrjen e barabartë të prindërve në rritjen e fëmijës, në vend që të kërkojnë përcaktime rast pas rasti.

Grupet përfshinin Shoqërinë Helenike të Psikiatrisë së Fëmijëve dhe Adoleshentëve, Shoqërinë e Ligjit për Familjen, Komisionin Kombëtar Grek për të Drejtat e Njeriut, Komitetin e Avokatëve për Çështjet Ligjore të Bashkë-Kujdestarisë, organizatën e barazisë gjinore Diotima dhe Mbështetjen e Refugjatëve në Egje.

Ndryshimet e propozuara do të lejojnë gjykatat të kufizojnë komunikimin prindëror me një fëmijë kur ka “ushtrim të keq ose abuziv” të kësaj të drejte ose të heqin të drejtat e kujdestarisë nëse një prind nuk është në gjendje të përmbushë detyrimet ose e kryen këtë funksion në mënyrë abuzive. Sidoqoftë, vendime të tilla duhet të jenë përfundimtare ose të lëshuara nga Gjykata e Lartë, një proces ligjor që mund të zgjasë me vite, gjatë së cilës një prind qe pretendohet si abuzues mund të mbajë bashkë-kujdestarinë dhe komunikimin me fëmijën dhe bashkë-prindin.

Në rastet e “rrezikut të afërt” për shëndetin mendor dhe fizik të një fëmije, një prokuror mund të marrë masa të menjëhershme mbrojtëse dhe më pas ka 90 ditë kohë për ta sjellë çështjen në gjykatë. Projekt-ligji nuk përmend specifikisht abuzimin e njërit prind nga tjetri, ose masat për të mbrojtur viktimat e abuzimit të partnerit intim në rastet e bashkë-kujdestarisë.

Mangësi të tilla në ligj mund të detyrojnë gratë dhe fëmijët e tyre në kontakte të vazhdueshme me abuzuesit dhe të krijojnë mundësi për dëmtime të mëtejshme, shpesh që përkojnë me periudhën veçanërisht me rrezik të lartë për lëndime apo edhe vdekje kur një viktimë lë abuzuesin e saj. Abuzuesit mund të shfrytëzojnë aranzhimet e kujdestarisë së fëmijëve për të abuzuar viktimat fizikisht, psikologjikisht ose përmes presionit ekonomik. Projekt-ligji, nëse miratohet, mund të pengojë viktimat të mos lënë abuzuesit e tyre. Gratë në Greqi tashmë përballen me pengesa të shumta, duke përfshirë fajin ndaj viktimave dhe reagimin shpërfillës policor, për të raportuar dhunën në familje dhe për të kërkuar ndihmë.

Projekt-ligji lejon gjykatësit të urdhërojnë ndërmjetësimin në rastet kur prindërit nuk mund të arrijnë marrëveshje për kujdestarinë e përbashkët ose nëse një prind nuk i përmbahet marrëveshjeve të kujdestarisë. Organet ndërkombëtare dhe rajonale të të drejtave kanë paralajmëruar në mënyrë të qartë kundër ndërmjetësimit në rastet e dhunës ndaj grave, duke thënë se vlerësimi paraprak nga specialistët kërkohet për të siguruar që procedura të tilla të mos rrisin rreziqet ose të mos kryhen kundër vullnetit të viktimave.

Ithtarët pohojnë se ligji do të rrisë drejtësinë dhe do të luftojë një “kulturë seksiste” që kryesisht u jep kujdestarinë nënave. Projekt-ligji vjen në mes të një numri të madh të legjislacionit dhe iniciativave të politikave në Evropë që synojnë promovimin e konceptimeve tradicionale të jetës familjare në kurriz të të drejtave të grave, përfshirë mënyra që mund të kufizojnë mbrojtjen për gratë që përjetojnë dhunë në familje dhe vazhdojnë stereotipet e dëmshme gjinore.

Ekspertët e Kombeve të Bashkuara kritikuan ashpër një projektligj të ngjashëm në Itali në 2018 si një “reagim të mundshëm serioz” mbi të drejtat e grave dhe mbrojtjen nga dhuna. Një grup i KB dhe ekspertëve rajonalë kanë deklaruar se dhuna e partnerit intim ndaj grave duhet të merret parasysh në përcaktimet e kujdestarisë së fëmijëve dhe se neglizhimi i kësaj reflekton diskriminimin ndaj grave.

Ri-përcaktimi i projekt-ligjit Grek për interesat më të mira të fëmijës shkel një parim themelor të Konventës për të Drejtat e Fëmijëve, të cilën Greqia e ratifikoi në 1993. Komiteti i ekspertëve që mbikëqyr zbatimin e konventës ka thënë se çdo përcaktim i interesave më të mira të një fëmije ” kërkon një vlerësim të përshtatshëm për kontekstin specifik. ”

Dispozitat e projektligjit do të binin ndesh edhe me Konventën për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Grave (CEDAË), ratifikuar nga Greqia në 1983.

Projekt-ligji, nëse miratohet, do të shkelë gjithashtu Konventën e Këshillit të Evropës për Parandalimin dhe Luftimin e Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje (Konventa e Stambollit), ratifikuar nga Greqia në 2018, e cila u kërkon qeverive të marrin në konsideratë çdo rast të dhunës ndaj grave ose dhunës në familje në përcaktimin e kujdestarisë dhe vizitës së fëmijës dhe për të siguruar që rregullimet nuk i vënë nënën ose fëmijën në rrezik.

“Partnerët ndërkombëtarë të Greqisë, duke përfshirë Komisionin Evropian, Komisionerin e Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut dhe ekspertët e KB për dhunën dhe diskriminimin ndaj grave duhet të nxisin qeverinë greke të refuzojë ndryshimet legjislative që mund të rrezikojnë viktimat e abuzimit në familje dhe që bien ndesh me detyrimet e Greqisë sipas ndërkombëtarëve ligji.”-Tha HRË

“Një ligj që mund t’i detyrojë njerëzit të përballojnë abuzimin e vazhdueshëm në familje nuk është në interesin më të mirë të askujt”, tha Margolis. “Qeveria Greke duhet të njohë rreziqet me të cilat përballen gratë dhe fëmijët në familjet e tyre dhe të veprojë për të siguruar që kujdestaria e fëmijëve nuk mund të përdoret si një armë tjetër.”/ HistoriaIme