Historia shekullore e marrëdhënieve mes gjinisë së njëjtë!

Tetori është muji i Historisë LGBTI+, HistoriaIme po sjell një seri shkrimesh që lidhen me historinë dhe komunitetin. Më poshtë është shkrimi për Greqinë e Lashtë.

Marrëdhëniet seksuale  në Greqinë e Lashtë mund të ndaheshin në tre kategori kryesore: mashkull i rritur-mashkull i ri, mashkull i rritur -mashkull i rritur dhe, femër-femër.

Këtu do të eksplorojmë pikëpamjen e grekëve të lashtë mbi këto marrëdhënie.

Së pari, ne duhet të kuptojmë se një koncept i tillë si homoseksualiteti nuk ekzistonte në Greqinë e Lashtë. Për ta dashuria ishte dashuri- pa dallim gjinie. Sipas Livius.org, një faqe interneti për historinë e lashtë, “Marrëdhëniet seksuale mes gjinive të njëjta në Athinën e shekullit të pestë dhe të katërt, … ishte një pjesë integrale e jetës shoqërore” (Livius.org 2020). “Kultura greke pranoi se dëshirat seksuale të të njëjtit seks dhe të seksit të kundërt mund të bashkëjetonin natyrshëm në shkallë të ndryshme në të njëjtin individ, … Për grekët, seksi i të njëjtit seks ishte thjesht një akt seksual.

Grupi i parë: burra të rritur dhe djem të rinj

Arsyeja pse po diskutojmë fillimisht këtë grup është se në Greqinë e Lashtë ishte forma më e zakonshme e marrëdhënieve seksuale. Seksi i të njëjtës gjini midis burrave dhe grave të rritura nuk ishte aq i përhapur në Greqi sa ishin marrëdhëniet e burrave dhe djemve të rinj.

Siç përshkruhet në uebsajtin e History Extra, marrëdhënie të tilla u identifikuan si pederasti, “një formë e hershme e pedofilisë që përfshinte rrëmbimin ritual (harpagmos) të një djali nga një prejardhje elitare nga një mashkull i rritur aristokratik, me pëlqimin e babait të djalit”. Është e rëndësishme të përmendet se ata djem nuk ishin fëmijë. Ata ishin zakonisht “midis moshës 15 dhe 19” (Stone 2017).

Sado e çmendur që tingëllon tani në këndvështrimin e grekëve të lashtë, kjo marrëdhënie kishte disa përfitime. E para është të mësosh aftësitë e jetës. Zakonisht, por nuk ishte një kërkesë, i moshuari e çonte kleinos e tij (termi për djemtë e rinj që rrëmbeheshin) në shkretëtirë. Ata kaluan disa muaj atje duke gjuajtur, mbijetuar dhe mësuar përgjegjësitë që një njeri ka në jetën e tij të rritur. Në qytetin-shtetin e Spartës, ishte gjithashtu shumë e zakonshme që luftëtarët të kujdeseshin për ushtarët më të rinj që mbronin njëri-tjetrin në fushat e betejës (Livius.org 2020).

Një arsye tjetër për të inkurajuar kaq shumë këtë marrëdhënie ishte pastërtia e dashurisë. Në Greqinë e Lashtë, besohej se “dashuria midis një burri të moshuar dhe një të riu – është forma më e pastër e dashurisë, pasi ajo i ka rrënjët në dëshirën për të ndarë njohuritë dhe botëkuptimet” (Brinks 2019). Burrat e rritur jo vetëm që po ndiqnin aktin seksual me djem më të rinj, por ata dëshironin të ndanin mençurinë e tyre me ta siç u përshkrua më lart dhe kështu marrëdhëniet e tilla shiheshin si më shpirtërore. T’u mësosh djemve të rinj mençurinë e jetës ushqen mendjen dhe shpirtin si të studentit ashtu edhe të mësuesit me kënaqësinë seksuale që ishte një bonus i mirë për të vulosur marrëdhënien.

Për më tepër, bukuria mashkullore shihej pothuajse si hyjnore në Greqinë e Lashtë, gjë që është një arsye tjetër për t’u përfshirë në akte seksuale me adoleshentët. Sa më i bukur të jetë djali, aq më e fortë është lidhja shpirtërore mes partnerëve.

“Ideali i lashtë i bukurisë mashkullore: shpatulla të gjera, gjoks i madh, muskuj, bel i grerëzës, të pasme të dala, kofshë të mëdha. Balli i një burri nuk duhej të ishte shumë i lartë, hunda duhej të ishte e drejtë dhe ai duhej të kishte një buzë të poshtme të dalë, një mjekër të rrumbullakët, sy skifteri dhe flokë si luani. Organet e tij gjenitale duhej të ishin të vogla; burrat me penis të mëdhenj dukeshin si majmunë.” (Livius.org 2020)

Vetë Sokrati e kishte të vështirë të frenohej pranë djemve të bukur grekë. Sipas Platonit, Sokrati ishte djalë i çmendur dhe për të përballuar dëshirat seksuale ndaj adoleshentëve ai do t’u mësonte atyre filozofinë. Sidoqoftë, Sokrati herë pas here u dorëzohej pasioneve dhe kryente marrëdhënie seksuale me meshkuj.

Grupi i dytë: dy burra të rritur

Kjo na sjell në grupin e dytë të marrëdhënieve seksuale mes burrave, në Greqinë e Lashtë. Shumë burra të tjerë nuk donin të angazhoheshin hapur në marrëdhënie me burra të tjerë të rritur për shkak të turpit që shoqëria do t’u shkaktonte atyre. Kjo nuk do të thotë se çifte të tilla nuk ekzistonin, ata thjesht nuk ishin aq të inkurajuar për të qenë bashkë. Kjo ishte kryesisht për shkak të roleve në marrëdhënie.

Me burrat e mëdhenj në moshë dhe djemtë më të rinj, gjithçka ishte e qartë, më i madhi bëhet partneri dominues. Me të dy burrat që janë të rritur në lidhje kush do të jetë kush? Me një fjalë, nëse marrëdhenia e një burri me një djalë të ri, ishte normale, marrëdhënia mes dy burrave të rritur, shihej pak me skepticizëm.

Siç thuhet në faqen e internetit të Ranker Weird History, “Historianët besojnë se burrat e lashtë Athinas e konsideronin dominimin si një simbol statusi. Nëse një burrë vepronte si partneri pasiv (patikos), ose nëse një burrë plotësisht i rritur lejonte depërtimin nga një burrë tjetër i rritur, ai shpesh duronte talljen. Athinasit e lashtë kishin një emër poshtërues për këta burra: kinaidoi” (Brinks 2019).

Çiftet e së njëjtit seks mund të jetojnë së bashku, thuhet në faqen e internetit Livius. Megjithatë, ata bullizoheshin në shoqëri.Prandaj, shumica zgjodhi të mashtrojë, dhe ta mbajë vetëm për vete këtë ndjenjë. Shumë burra (dhe gra) kishin marrëdhënie jashtë martesës. Për gratë nuk ishte në rregull të flinin me njerëz të tjerë përveç burrave të tyre, por burrat ishin absolutisht të lirë të bënin çfarë të donin.

Grupi i tretë: dy gra

Ky është lloji i marrëdhënies për të cilin historianët dinë më së paku, ndoshta sepse, siç u tha më herët, gratë shiheshin si inferiore ndaj burrave dhe kështu këto marrëdhënie mbaheshin private. Megjithatë, sipas Ëashington Post, ka një tufë sinjalesh dhe provash se gratë formuan çifte homoseksuale. Ka veçanërisht shumë art lezbike në Spartë, ndoshta sepse gratë spartane kishin shumë më tepër autoritet në shoqëri në krahasim me pjesën tjetër të Greqisë.

Sipas librit “Homoseksualiteti grek nga Kenneth James Dover”, marrëdhëniet më ekspresive lezbike janë përshkruar nga Sappho në poezinë e saj. Safo ishte një nga poetet femra më të njohura në Greqinë e Lashtë. Ajo ishte nga ishulli Lesbos nga i cili e ka origjinën fjala “lesbike”. Shumica e asaj që ne tani dimë për marrëdhëniet lezbike vjen nga shkrimet e Sappho. Fatkeqësisht, një pjesë e madhe e punës së saj tani është e humbur ose e pamundur për t’u lexuar. Nga ajo që studiuesit kanë mundur të përkthenin ne e dimë se Sappho jo vetëm që përshkruante skena erotike të marrëdhënieve femërore, por gjithashtu përpiqej t’u mësonte vajzave seksin lezbike.

Përveç Safos, historianët e dinë edhe se kishte konkurse bukurie që mbaheshin si për meshkuj ashtu edhe për femra. Në ato gara, gratë që ishin gjyqtare mund të kishin bërë seks me pjesëmarrësin për të vlerësuar aktin e tyre seksual. Dhe në korin e femrave, nuk ishte e pazakontë që mësueset femra të flinin me nxënëset e tyre femra (Dover 1978).

Si përfundim, marrëdhëniet mes së njëjtës gjini në Greqinë e Lashtë mori forma të ndryshme. Në përgjithësi, nuk kishte stigma rreth seksit të së njëjtës gjini, me disa forma të saj që inkurajoheshin më shumë se të tjerat./ Maggie Kale, https://historyofyesterday.com/ Pershtati ne shqip, HistoriaIme