Lufta e rrezikshme e Lukashenkos kundër gazetarëve nxit reagime të forta

Vendet perëndimore kanë shprehur zemërim me Bjellorusinë, për devijimin e detyruar të një avioni që mbante një aktivist bjellorus që po fluturonte brenda BE-së.

Udhëheqësit e BE-së do të diskutojnë përgjigjen ndaj asaj që ekzekutivi i unionit e quajti një “rrëmbim” dhe Departamenti Amerikan i Shtetit tha se ishte “një veprim tronditës”.

Siç shkruan BBC, Bjellorusia detyroi aeroplanin i cili ishte drejtuar për në Lituani, që të ulej në Minsk duke pretenduar se kishte një kërcënim për bombë ndaj avionit. Më pas arrestuan gazetarin dhe aktivistin bjellorus, Roman Protasevich.

26-vjeçari ishte në bordin e avionit Ryanair, i cili po fluturonte nga Athina. Avioni do të ulej në Vilnius të Lituanisë por ishte akoma në hapësirën ajrore bjelloruse kur autoritetet përplasën një avion luftarak dhe e devijuan atë në kryeqytetin e vendit.

Dëshmitarët thanë se aktivisti ishte “super i frikësuar” dhe u tha bashkëudhëtarëve se do të përballej me dënimin me vdekje nëse do ndalohej në vendin e tij.

Mediet shtetërore në Bjellorusi thanë se Presidenti Alexander Lukashenko kishte dhënë personalisht urdhrin për këtë lëvizje. Avioni u ul në Vilnius më shumë se gjashtë orë pas mbërritjes së tij të planifikuar.

Media shtetërore në Bjellorusi tha se Presidenti Alexander Lukashenko kishte dhënë personalisht urdhrin për lëvizjen. Aeroplani u ul në Vilnius më shumë se gjashtë orë pas mbërritjes së tij të planifikuar.

Pse u shënjestrua Protasevich?

Roman Protasevich është një ish-redaktor i Nexta-s, një grup mediatik me një kanal në Telegram. Ai u largua nga Bjellorusia në vitin 2019 për të jetuar në mërgim në Lituani. Nga atje ai mbuloi zgjedhjet presidenciale të vitit 2020, dhe për to ai u akuzua për terrorizëm dhe nxitje të trazirave.

Nexta luajti një rol kryesor në promovimin e opozitës gjatë zgjedhjeve që u fituan nga Lukashenko dhe që janë komentuar si të manipuluara dhe në mbulimin e protestave.

Protasevich tani punon për një kanal tjetër në Telegram, Belamova. Ai ndërhyri për të shkruar për të pasi blogeri Igor Losik u arrestua nga autoritetet bjelloruse në qershor të vitit të kaluar.

Ai ishte në Athinë për të marrë pjesë në një konferencë ekonomike së bashku me Svetlana Tikhanovskaya, udhëheqësja e opozitës që pretendon fitoren në zgjedhje. Edhe ajo tani jeton në mërgim në Lituani.

Disa kompani ajrore thanë të hënën se do të shmangnin hapësirën ajrore Bjelloruse .

Udhëheqësit e Bashkimit Evropian që u takuan të hënën në mbrëmje u vendosën të ndalojnë linjat ajrore Bjelloruse nga hapësira ajrore e bllokut të tyre dhe t’u bëjnë thirrje transportuesve me bazë në BE të shmangin fluturimet mbi ish-republikën Sovjetike, sipas një deklarate drafti të parë nga Reuters.

Udhëheqësit e 27 vendeve anëtare do të konsiderojnë gjithashtu zgjerimin e listës së individëve Bjellorusë që ata tashmë sanksionojnë dhe i bëjnë thirrje Organizatës Ndërkombëtare të Aviacionit Civil (ICAO) për të hetuar urgjentisht incidentin e së Dielës, kur Bjellorusia detyroi një aeroplan të Ryanair të ulej.

“Reagimi duhet të jetë i shpejtë dhe i ashpër,” u tha kryeministri belg Aleksandër de Croo gazetarëve përpara takimit të BE .

Ministri i Jashtëm Irlandez Simon Coveney, duke përdorur një gjuhë që u bëri jehonë nga një numër vendesh të tjera të BE-së, tha: “Kjo ishte në fakt një pirateri aviacioni, e sponsorizuar nga shteti”.

Një zëdhënës i Sekretarit të Përgjithshëm të KB, Antonio Guterres tha se ai ishte “thellësisht i shqetësuar” nga incidenti dhe bëri thirrje për një hetim të plotë.

Të tre vendet Balltike thanë që hapësira ajrore Bjelloruse duhet të deklarohet “e pasigurt” dhe – ndërsa tensionet rajonale u rritën – Bjellorusia dhe Letonia thanë se po dëbonin ambasadorët e njëri-tjetrit.

Disa kompani ajrore dhe vende nuk pritën për udhëzime se si t’i përgjigjeshin fluturimit nga Greqia në Lituani duke u devijuar ndërsa fluturonte nëpër hapësirën ajrore Bjelloruse.

Britania tha se po lëshonte një njoftim për të udhëzuar linjat ajrore britanike të ndërpresin fluturimet mbi Bjellorusinë dhe se do të pezullojë lejen ajrore për transportuesin kombëtar Belarus të Bjellorusisë me efekt të menjëhershëm.

Linja ajrore e linjës LetonezeBaltik dhe Skandinave SAS thanë se do të ndalonin përdorimin e hapësirës ajrore Bjelloruse dhe Avia Solutions e regjistruar në Qipro tha se linjat ajrore të saj me bazë në Lituani do të ndiqnin shembullin e njëjtë.

Ministri i Transportit i Lituanisë, Marius Skuodis, tha se LOT e Polonisë dhe linja ajrore hungareze Ëizzair gjithashtu nuk do të përdorin hapësirën ajrore Bjelloruse dhe tha se të gjitha fluturimet nga dhe në aeroportet Lituaneze duhet që nga mesnata të shmangin hapësirën ajrore Bjelloruse.

Vendet kërkuan gjithashtu lirimin e 26-vjeçarit Roman Protasevich, i cili u arrestua kur avioni u detyrua të ulej në Minsk, kryeqytetin Bjellorus. / HistoriaIme