Çfarë duhet të dimë për HIV/AIDS!

Data 1 Dhjetor shënon Ditën Ndërkombëtare të HIV AIDS. Në një ditë të tillë dëshirojmë të jemi pranë të gjithë atyre që po luftojnë me virusin HIV e veçanërisht pranë personave të komunitetit LGBT+ të cilët siç ndodh rëndom, e kanë edhe më të vështirë se të tjerët.
Gjëja që e vështirëson gjendjen e tyre është stigma që përndjek personat LGBT+.
Të shenjestruar nga masa për identitetin e tyre (të cilin nga mungesa e informacionit e lidhin me lloj e soj gjërash të tjera) personat e komunitetit vuajnë jo vetëm praninë e virusit në trupin e tyre por dhe stigmatizimin dhe trillimet e të tjerëve.
Faktet kryesore
HIV vazhdon të jetë një çështje e madhe globale e shëndetit publik, duke marrë 40.1 milionë jetë deri më tani.
Në vitin 2021, 650 000 njerëz vdiqën nga shkaqe të lidhura me HIV dhe 1.5 milion njerëz u infektuan me HIV.
Nuk ka kurë për infeksionin HIV. Megjithatë, me rritjen e aksesit në parandalimin, diagnostikimin, trajtimin dhe kujdesin efektiv të HIV-it, përfshirë infeksionet oportuniste, infeksioni HIV është bërë një gjendje shëndetësore kronike e menaxhueshme, duke u mundësuar njerëzve që jetojnë me HIV të bëjnë jetë të gjatë dhe të shëndetshme.
Vlerësohet se në fund të vitit 2021 jetonin 38.4 milionë njerëz me HIV, dy të tretat e të cilëve janë në Rajonin Afrikan.
Shenja dhe simptoma
Simptomat e HIV ndryshojnë në varësi të fazës së infeksionit. Megjithëse njerëzit që jetojnë me HIV priren të jenë më infektues në muajt e parë pas infektimit, shumë prej tyre nuk janë në dijeni të statusit të tyre deri në fazat e mëvonshme. Në javët e para pas infeksionit fillestar, njerëzit mund të mos përjetojnë simptoma ose një sëmundje të ngjashme me gripin, duke përfshirë ethe, dhimbje koke, skuqje ose dhimbje të fytit.
Ndërsa infeksioni dobëson në mënyrë progresive sistemin imunitar, ata mund të zhvillojnë shenja dhe simptoma të tjera, të tilla si nyjet limfatike të fryra, humbje peshe, ethe, diarre dhe kollë. Pa trajtim, ata mund të zhvillojnë gjithashtu sëmundje të rënda si tuberkulozi (TB), meningjiti kriptokokal, infeksione të rënda bakteriale dhe kancere si limfomat dhe sarkoma e Kaposit.
Transmetimi
HIV mund të transmetohet nëpërmjet shkëmbimit të një sërë lëngjesh trupore nga njerëzit e infektuar, si gjaku, qumështi i gjirit, sperma dhe sekrecionet vaginale. HIV gjithashtu mund të transmetohet nga nëna tek fëmija i saj gjatë shtatzënisë dhe lindjes. Individët nuk mund të infektohen përmes kontaktit të zakonshëm të përditshëm si puthja, përqafimi, shtrëngimi i duarve ose ndarja e sendeve personale, ushqimit ose ujit.
HIV në Shqipëri deri në 2021 (Nuk ka ende shifra për vitin 2022)
Referuar të njëjta të dhënave zyrtarë në Shqipëri që nga viti 1993 deri më sot janë konfirmuar me virusin HIV/AIDS 1493 persona, nga këto 1076 meshkuj dhe 417 femra. Gjatë kësaj periudhe kanë humbur jetën 294 persona.
Që nga viti 1993 në Shqipëri me HIV janë diagniostikuar 47 fëmijë nën moshën 15 vjeç.
Sipas të dhënave HIV/AIDS është shpërndarë në vendin tonë në 82.6 për qind të rasteve nga marrëdhëniet heteroseksuale, ndërsa 11.6 për qind përmes marrëdhënieve homoseksuale dhe bsieksuale
Ku ndryshon HIV nga Aids (SIDA)
HIV, Human Immunodeficiency Virus (virusi njerëzor imunodefiçencës), është virusi që shkakton AIDS-in. AIDS, Acquired Immune Deficiency Syndrome (sindromi i fituar i Imunodefiçencës) është emri i dhënë për një manifestim sëmundjesh të shumëllojshme të shkaktuara nga infeksioni HIV.
TABELA E KRAHASIMIT
AIDS | HIV | |
A ekziston kura?: | Nuk ka kurim për AIDS. | Ekziston një ilaç antiretroviral që ngadalëson kalimin nga HIV në AIDS, dhe mund të mbajë shumë njerëz të shëndetshëm për shumë vite. Megjithatë, këto ilaçe nuk janë gjerësisht të përhapura në vendet e varfra. Ende nuk ka kurim për HIV. |
Si përhapet?: | Vetëm individët e prekur me HIV mund të zhvillojnë SIDA.Infeksioni i HIV zakonisht përparon në AIDS në një mesatare prej 10 vjetësh. Megjithatë, dikush në një zonë të varfër të cilët nuk mund tëushqehen në mënyrë adekuate, mund të përparojnë drejt AIDS dhe vdekjes më shpejt. | HIV përhapet nëpërmjet seksit, shkëmbimit të lëngjeve të caktuara të trupit, duke përfshirë gjakun, pre – ejaculation, spermën, sekrecionet vaginale, dhe qumështin e gjirit. HIV nuk përhapet nëpërmjet kontaktit rastësor, përqafimeve ose shtrëngimit të duarve. |
Çfarë është?: | AIDS është faza më e avancuar e sëmundjes HIV. Kjo ndodh kur sistemi imunitar i individit është dobësuar nga HIVderi në një pikë ku individi zhvillon një ose më shumë se 25 “infeksione oportune” (OIs) | Një virus HIV dëmton sistemin imunitar të trupit, duke sulmuar qelizat të caktuara, të njohura si qelizat ndihmëse T ose qelizat CD4. Një sistem i dobësuar imunitar nuk është në gjendje për të mbrojtur trupin ndaj sëmundjeve. |