Drama e shumëfishtë e shtetases së huaj – trafikuar dhe dhunuar sistematikisht

Histori e vërtetë

Trafikim i qenieve njerëzore. Ishte viti 2005, kur Sofia, një vajzë me origjinë ukrainase dhe vetëm 13-vjeç, u trafikua në Greqi. Teksa u njoh me Albanin, i cili ishte njëkohësisht dhe tutori i saj, ata nisën të bashkëjetojnë. Mirëpo, nuk ndryshoi asgjë pasi Sofia vazhdonte të prostituohej prej tij. Ndërkohë që bashkëjetesa vazhdonte paralelisht me trafikimin e Sofias, në vitin 2009 ajo lind dy fëmijë me Albanin; vajzën në janar dhe djalin në dhjetor. Sakaq, 5-vite më vonë, ata shpërngulen në Shqipëri pranë vendbanimit të Albanit në Fier. Vitin pasardhës, në Shqipëri lind dhe fëmija i tretë i tyre. 

Fëmijë të paregjistruar në gjendjen civile. Zanafilla qëndron që në emigrimin e Albanit, i cili kishte përdorur dokumentat e vëllait të vdekur në moshë të re, pasi i ndjeri posedonte dokumentat greke, me të cilat  Albani ishte nisur përtej kufirit. Kësisoj, ai ka përdorur emrin e të vëllait gjatë gjithë kohës, ndërsa emrin e tij të vërtetë e kishte Altin. Duke qenë se jetën jashtë Shqipërisë ai e nisi me një identitet të rremë, kjo solli për pasojë që dy fëmijët e ardhur në jetë në Greqi të rezultonin me atësi në emrin e xhaxhait të tyre. Këto rrethana bënë që dy fëmijët e Sofisë dhe Altinit, të figuronin me akte  lindjeje me të dhëna të pasakta në Greqi, ndërsa në shtetin shqiptar pa identitet dhe të paregjistruar në gjendjen civile deri në janar të vitit 2018.

Dhunë sistematike psikologjike dhe fizike. Pas ardhjes në Shqipëri, së bashku me fëmijët, ata vendosen në shtëpinë e familjes së Altinit, në Fier. Raportet midis Sofisë dhe Altinit u përkeqësuan më shumë. Ai tanimë kishte krijuar varësi prej alkoolit dhe drogës, si dhe refuzonte të ishte në marrëdhënie pune. Altini, ushtronte dhunë të vazhdueshme verbale dhe fizike mbi Sofinë dhe tre fëmijët e tyre të mitur. Ndërkohë, Sofia nuk gëzonte  as mbështetjen e familjarëve të saj jashtë vendit, duke qenë se ajo i kishte shkëputur prej vitesh marrëdhëniet me ta. Për një kohë të gjatë, ajo ishte e vetme, pa mbështetje dhe e pasigurtë për veten dhe fëmijët e saj.        

Në orët e vona të një mbrëmjeje tetori të vitit 2017, situata u përkeqësua edhe më tej; Altini, ushtroi  dhunë çnjerëzore ndaj Sofisë dhe fëmijëve dhe pas kësaj, i dëboi nga shtëpia duke i lënë në të ftohtë për orë të tëra. Ndërkohë, klithmave të fëmijëve dhe britmave të Sofisë për ndihmë, nuk u përgjigjeshin as fqinjët, përfshirë këtu edhe një police atypari, e cila kishte pasur edhe më parë dijeni mbi rastin problematik të Sofisë dhe dhunën e ushtruar ndaj saj, por si duket, të gjithë kishin zgjedhur të qëndronin indiferentë. E ndodhur në të tillë situatë, Sofia shkon pranë fqinjit më të afërt të saj, duke e udhëzuar që  të telefononte avokatët e TLAS, numri i të cilëve gjendej në fletëpalosjen që e mbante gjithnjë me vete dhe e kishte ruajtur nga hera e fundit që ishte vënë në kontakt me ta. Pak kohë më parë stafi i TLAS, i kishte ofruar ndihmë për regjistrimin e fëmijëve tashmë 10 vite pa identitet, por Sofia nuk kishte treguar më shumë për gjendjen në të cilën ndodhej.

Stafi i TLAS po atë natë, i erdhi në ndihmë Sofisë dhe fëmijëve, ku pas kallëzimit në policinë e Fierit, u kujdesën që ta transportonin dhe sistemonin në Tiranë. Strehimi u bë i mundur falë gatishmërisë së një qendre, e cila fill pas referimit të rastit mori përsipër që fëmijët dhe Sofia të gjenin qetësinë dhe kujdesin e munguar më parë. Sofia më pas kreu ekzaminimet mjeko-ligjore të nevojshme, nga trupi i së cilës, u dëshmuan shenja të rënda dhune. Gjithashtu, TLAS mori përsipër dhe u sigurua që të ndiqte të gjitha procedurat e nevojshme për regjistrimin e fëmijëve në gjendjen civile.

“Gjendja psikologjike dhe emocionale e shtetases së huaj ishte dhe vazhdon te jete tejet e renduar me simptomatikë të theksuar depresive dhe çrregullime emocionale. Fëmijët po ashtu ishin te dhunuar  emocionalisht dhe me shenja frike të mirëvendosura, të cilat ndikojne ne reduktimin e  funksionimit te tyre mendor dhe emocional”, tregon njëra nga avokatet e TLAS, e cila ka ndjekur çështjen e Sofisë.

Për sa kohë qëndruan të strehuar së bashku, Sofia me fëmijët patën një përmirësim të ndjeshëm emocional dhe psikologjik. Po ashtu, fëmijët u regjistruan në zyrën e gjendjes civile në Janar të vitit 2018, duke e ekzekutuar aktin e lindjes në shtetin grek. Mirëpo, duke qenë se në aktin e lindjes së tyre ata figurojnë me atësi në emrin e xhaxhit të tyre, çështja është në një tjetër proces ligjor.

Drama e Sofisë vazhdon. Prej disa kohësh në proces rehabilitimi, Sofia shfaqi shenja përmirësimi për një kohë të shkurtër, më pas ajo filloi të përjetonte shenja të një depresioni të rendë.  Për shkak të kësaj gjendjeje, ajo nuk mund të vazhdonte të kujdesej më për fëmijët. Të gjendur në këto kushte , institucionet përkujdesëse konsideruan të udhës, transfermimin e tyre në jetimore. Ndërkohë, qendra ishte duke u interesuar që fëmijët të shkonin në institucione rezidenciale, por u pa se nuk ishte e mundur të sigurohej një qendër për të tre fëmijët së bashku. Shërbimi Social Shtetëror, bazuar në nismën e ndërmarrë nga qeveria në lidhje me deinstitucionalizimin e fëmijëve, ka kontaktuar stafin e TLAS për të ndërhyrë në rastin në fjalë. TLAS-i u kujdes që të merrej me procedurën për sistemimin në interesin më të lartë të tyre. U vlerësua që ndarja e tyre në qytete të ndryshme (siç u propozua nga institucionet shtetërore) do të shkaktonte trauma të rënda, atëherë, stafi mori konfirmimin e nënës së fëmijëve, Sofisë e cila qëndroi e vetme në qendrën e strehimit dhe kontaktuan gjyshen e fëmijëve në Fier. E pyetur nëse do të ishte e gatshme që të kujdesej për tre fëmijët, ajo pranoi menjëherë, ndonëse nuk ndodhej në gjendje të mirë ekonomike. 

Ndërkohë që i ati i tyre ndodhej në burg, fëmijët me ndihmën e TLAS-it u zhvendosën në shtëpinë e gjyshes së tyre në Fier dhe jetojnë vetëm me pensionin modest të saj. TLAS, ndërkohë po insiston që Prokuroria ta hetojë çështjen jo vetëm në kuadrin e veprës penale të “dhunës në familje”, por edhe për veprën penale te “trafikimit” – i cili ka nga ndodhur në shtetin Grek, ku Sofia është në statusin e viktimës nga kjo vepër dhe përfaqësohet nga avokatët e stafit.

Vazhdimësia e hidhur e fëmijëve. « Në bazë të ligjit për të drejtat dhe mbrojtjen e fëmijëve,në kuadrin e masave emergjente, duhet që menjëherë fëmijëve t’ju sigurohej nëpërmjet vendimit të gjykatës kujdestaria e përkohshme e gjyshes dhe si rrjedhim, mbështetje financiare sipas ligjit. Tentativa e parë e kërkesës për sigurimin e kujdestarisë së gjyshes, rezultoi e dështuar si çështje nga gjykata e Fierit, për arsyen se kërkesa e Njësisë për Mbrojtjen e Fëmijëve drejtuar gjykatës, nuk ishte e shoqëruar me provat e plota në bazë të ligjit, » shton avokatja M.Male në lidhje me vijueshmërinë proceduriale.

Sakaq, në kushtet kur veprimet proceduriale në gjykatë janë të destinuara të zgjasin, fëmijët ngelen në nevojë për ndihmë urgjente financiare, për t’ua lehtësuar sadopak barrën e shumëfishtë të jetës së tyre të vështirë. Vlen për t’u nënvizuar se TLAS ka bërë ç’është e mundur për të mbuluar shpenzimet gjyqësore, avokatët dhe ekspertizat e ADN-së, për t’i ardhur në ndihmë këtij rasti kompleks.

TLAS vazhdon të jetë i angazhuar seriozisht në ndjekjen e të dy rasteve në gjykatë; si njohjen e atësisë me qëllimin e mbramë për sigurimin e ndihmës ekonomike dhe aksesin e fëmijëve në programe sociale, gjithashtu dhe me njohjen e statusit të azilit të Sofisë, shtetases së huaj dhe nënë të tre fëmijëve shqiptar.

Derisa këto raste të marrin rrjedhë pozitive dhe situata të përmirësohet si për fëmijët dhe për Sofinë, TLAS do ta përcjellë me interes të veçantë dhe devotshmëri maksimale zgjidhjen në interesin më të lartë të të gjitha palëve.

*Shënim* Emrat dhe vendet janë vendosur në mënyrë fiktive, për të respektuar privatësinë e personave dhe për të parandaluar çfarëdolloj cenimi të integritetit të tyre në shoqëri.

Burimi: TLAS Albania

Autore: Liri Kuci