Pyetjet budallaqe të Rudina Xhungës

Adhurimi që gazetarja Rudina Xhunga ndjen për Nexhmije Hoxhën është në të vërtetë e vetmja gjë që do të mbahet mend nga e ashtuquajtura “intervista e lamtumirës”.

Harrojeni Nexhmijen dhe lexoni më poshtë të gjitha pyetjet e mefshta të Rudinës për të kuptuar se kjo nuk ishte intervistë, por shfaqje e pacipë e një adhurimi në kufijtë e psikozës…/k.p./

PYETJET

Do të doja të ndanim bashkë 10 kujtime të pothuajse 10 dekadave të jetës suaj, duke e nisur me një periudhë që ndoshta nuk njihet; periudha e Manastirit. E nisim me një kujtim nga vendi i lindjes.

U kthyet ndonjëherë në Manastir më vonë?

Një kujtim i dytë i rëndësishëm në jetën tuaj është largimi nga Manastiri. Ju vinte keq që po e linit atë vend apo nuk kishit shumë çfarë merrnit? A mund ta kujtoni pak rrugën që ju solli për në Tiranë, në kryeqytetin e jetës suaj?

Si ishte Tirana e 1928-ës, Tirana që gjetët ju?

Nëna juaj ishte e mbuluar. Ajo ka dashur t’ju mbulojë edhe juve?

Keni thënë se babai juaj ishte frankmason, apo jo?

Nëna lexonte…

Mamaja juaj nuk kundërshtonte për faktin që ju donit të shkonit në shkollë dhe si ia bënit financiarisht?

Në Institut ju ishit një vajzë vëzhguese, apo e hedhur?

Ju keni pasur në atë kohë shoqe dhe keni ruajtur marrëdhënie edhe me vajza të luftës, por edhe me vajza që nuk u morën me luftën, përkundrazi, ishin në krahun tjetër. Ishit një vajzë që i pranonit të gjithë.

Më ka bërë përshtypje një letër, që e kam lexuar tek ribotimi i librit “Sikur t’isha djalë”, letër me pseudonimin Flaka, që ju i dërgonit Haki Stërmillit, në vitet ’36. Ç’ishte ajo letër?

Ju keni qenë personazhi kryesor i filmit “Vajzat me kordele të kuqe”?

Si arritët të tregoni faktin që ju ishit komuniste, që ishit e organizuar? Si e treguat në shtëpi këtë?

Po nëna si e mori vesh për ju të dy?

Si erdhi njohja me Enver Hoxhën?

Çfarë menduat ju kur e patë?

Çfarë e bënte të ndryshëm Enver Hoxhën nga Qemal Stafa dhe njerëz të tjerë që drejtonin në atë kohë?

Domethënë Enver Hoxha ishte njeriu që ju mund ta shikonit, mund të ishte dashuria e jetës suaj.

Shtëpia e kujt ishte?

Domethënë qershori i vitit 1942 është në një farë mënyre edhe martesa juaj jozyrtare.

Marrëdhënia juaj ishte më shumë marrëdhënie letërkëmbimi sesa takimesh?

Letra e luftës që më ka bërë shumë përshtypje, është kur flitet për çlirimin e Tiranës, për mënyrën se si ju i shkruani Enver Hoxhës për frikën tuaj se mos Tirana nuk ishte e përgatitur dhe sqarimi i Enver Hoxhës, sesi Tirana do të sulmohej dhe do të çlirohej, një letër mes dy të dashuruarve që flasin për një operacion.

Ju u bëtë gruaja e tij, zyrtarisht martesa është bërë në hotel “Dajti”, në janar të ’45-ës. Filluat të jetoni bashkë, u bëtë gruaja e Enver Hoxhës dhe jetuat bashkë ditët e mëpastajme. I mbledhim dot në një përgjigje të gjitha kujtimet?

Në 30 vjet të jetës tuaj, çfarë bashkëshorti ishte Enver Hoxha?

Letrat që keni këmbyer me Enverin në këto kohë, tregojnë një njeri që nuk njihet, një njeri të panjohur, për mënyrën se si i shpreh dashurinë gruas së tij apo fëmijëve të tij.

Në qoftë se në letrat e tij, ai është një njeri pasionant, flet me të gjitha fjalët për gruan e tij, ju jeni një njeri më i tërhequr. Çfarë bashkëshorteje ishit ju?

Si e trajtonit veten në publik, si gruaja e parë e vendit?

Po letrat që CIA ka nxjerrë tani, ku tregon se si gruaja e Enver Hoxhës, është sëmurë dhe çfarë ndodh. Të vërteta janë ato?

Ju e mbanit larg Enverin, nga hallet familjare, nga problemet, nga sëmundjet e fëmijëve?

Diskutohej në shtëpinë tuaj për paranë, për pronat, si ishin këto gjërat materiale?

Pse e urrente Enveri borxhin, e urrente në shtëpi, e urrente edhe jashtë?

Librat dhe mbrëmjet tuaja, kur të gjithë largoheshin, janë dy momentet më të rëndësishme mes njëri-tjetrit, librat në krevat dhe bisedat.

Sa libra kishte biblioteka e Enver Hoxhës?

Ju lexonit frëngjisht, rusisht?

A i sillte në shtëpi problemet Enveri?

Kur u diskutua për fenë, për faktin që Shqipëria do të ishte vend ateist, kishat dhe xhamitë u prishën, ka qenë një vendim personal i Enver Hoxhës? Fliste me ju në darkë për vendime të rëndësishme për Shqipërinë?

Në fakt, Enver Hoxha nuk besonte?

Me mënyrën se si ai vendoste, çfarë njeriu, çfarë karakteri kishte, ishte një njeri që e vendoste dhe nuk kthehej pas apo i rishikonte vendimet e veta?

Nuk flisnit për sigurimin e shteti, për dënimet, për internimet, këto nuk përmendeshin?

Ndalojmë tek një vendim. Nuk mund ta tregojmë gjithë historinë e Shqipërisë, për shembull prishja me Kinën, është bërë debat në shtëpi, është treguar, ka qenë një nga momentet e rëndësishme për ekonominë e Shqipërisë, ishte gati e pamundur të ndodhte?

Çfarë ishte kjo ndjeshmëri, kjo krenari, që edhe pse i përkiste një vendi të vogël, e trajtonte sikur të ishte udhëheqës i një vendi të madh, në një kohë që ishte marrëzi prishja me Kinën, me Bashkimin Sovjetik?

Kur erdhi prishja e madhe, çfarë tha Enver Hoxha?

Cili ka qenë roli juaj në 10 vitet e sëmura të Enver Hoxhës, duke pasur parasysh një diabet 45 vjeçar dhe faktin se flitet shumë që ishit ju që keni udhëhequr kur Enver Hoxha ka qenë i sëmurë?

Ky ka qenë qëllimi i jetës suaj, t’i shërbenit me përkushtim Enver Hoxhës?

Si e përballuat ju jetën, që ju solli nga Manastiri në Laprakë?

Një javë pas vdekjes së Enver Hoxhës, shkruat një letër që e nisni, “Enver, jeta ime e bukur”. Bashkë me të iku jeta juaj e bukur, erdhën ditë të vështira dhe unë dua të ndaloj te burgu. Kush ishit ju në burg, cila ishte Nexhmije Hoxha në burg?

Ju nuk keni preferuar të flisni për burgun?

Ju pranuat të ma jepnit këtë intervistë, që jo vetëm është intervista juaj e fundit, por është edhe nga të vetmet intime, për shkak se mbushët 95 vjeç. Çfarë prisni ju, në këtë ditë?