Dhuna e pakuptimtë dhe arti i keqpërdorur, u intereson edhe PD edhe PS*

*Titulli origjinal: Si të shkatërrosh një bunker, ose si të krijosh një kauzë false (Foto BIRN)

Për BIRN, nga Gjergj Erebara

Shumë bunkerë të kohës së komunizmit janë shkatërruar përgjatë 25 viteve të fundit në Shqipëri, më së shumti për shkak të sasisë së madhe të çelikut që gjendet brenda betonit te tyre dhe që mund të shitet për skrap. Mënyra më e lehtë për ta bërë këtë, është të përzjesh benzinë me potas, ta ngrohësh pak dhe pastaj ta ndezësh përzjerjen brenda bunkerit. Temperatura e lartë e krijuar do të shkaktojë plasaritje në beton, pa e dëmtuar hekurin.

Principi i përdorimit të zjarrit për të dëmtuar betonin u përdor nga protestuesit e Partisë Demokratike në opozitë sot në Tiranë, më 8 dhjetor 2015. Protestuesit arritën ta dëmtonin rëndë bunkerin pas tri orësh përpjekjeje, duke krijuar një vrimë të madhe në njërën anë, por nuk arritën ta shkatërronin atë tërësisht.

Protestuesit e braktisën përpjekjen pas disa orësh dhune, e cila la pjesën tjetër të vendit të fiskuar para televizionit për të ndjekur një spektakël, i cili, në thelb, nuk ofron asgjë të re.

Kryeministri Edi Rama rroku rastin të ankohet se protestuesit shkatërruan atë që, sipas tij, është një “instalacion arti urban” ndërsa i cilësoi protestuesit si “zjarrvënës me egërsi primitive”.

Narrativa e dhunës së pakuptimtë dhe artit të keqkuptuar i intereson shumë të dyja palëve. Partisë Demokratike i intereson dhuna me kauzën e rreme të antikomunizmit. Ajo nuk ka kredenciale si një forcë antikorrupsion, nuk ka një alternativë të qeverisjes së ekonomisë, nuk ka alternativë për sistemin e drejtësisë që ajo vetë kontribuoi shumë që të shkatërrohej deri në kockë. Për këtë arsye, një bunker i pakuptimtë i ndërtuar nga Rama si një objekt që mund të sulmohet, përbën një mundësi për të ngritur një kauzë për një forcë politike që ka dëshmuar përgjatë viteve se nuk ka kurrfarë principi themeltar përveç kapjes dhe ruajtjes së pushtetit me çdo kusht, antikomunizmi, antikorrupsioni, liberalizmi, taksa e sheshtë e të tjera, nuk janë asgjë tjetër veçse reklama për naivët.

Sulmi nga ana e militantëve demokratë ndaj selisë së kryeministrit me bomba me zjarr sugjeron se opozita dëshiron të ngrejë një kauzë dhune si alternativë ndaj mungesës së reputacionit që një opozitë duhet të ketë për të përfaqësuar pakënaqësitë e qytetarëve ndaj qeverisë. Kjo kauzë dhune vështirë se do të ndihmojë për përmirësimin e jetës së qytetarëve.

Ramës i intereson dhuna e pakuptimtë e opozitës mbi një bunker të pakuptimtë si një mundësi e artë për të shmangur nevojën e llogaridhënies për gjëra të interesit të përditshëm, për faktin se reformat kanë ngecur, se buxheti ka një gropë të madhe, se ekonomia e pagat janë në stanjacion, se shumë nga ministrat e tij kanë bërë veprime që në sytë e publikut, përbëjnë akte të qarta korrupsioni.

Të dyja palëve u intereson kjo narrativë e përplasjes së pakompromis mes të mirës dhe të keqes si opium për mendjet e militantëve të tyre më të ngushtë. Për pjesën tjetër të popullsisë, atë që nuk ndërton bunkerë dhe as nuk i shkatërron ato, nuk ka ndonjë alternativë përpos emigrimit, i cili nuk shkaktohet asnjëherë nga kushtet e vështira ekonomike, por shkaktohet nga mungesa e shpresës për një përmirësim të mundshëm në të ardhmen.

Ironikisht, bunkeri i Ramës, tani që u sulmua nga protestuesit e opozitës, ashtu i nxirë dhe me një vrimë, ndoshta është “instalacion arti urban” më interesant nga sa qe para se të sulmohej.

Bunkeri, i ndërtuar nga qeveria aktuale pa pyetur askënd është një shembull i mirë i pushtimit të hapësirës publike nga një qeveri që nuk arrin të kuptojë se ndërhyrje të tilla artistiko-banale në një hapësirë publike mund të bëhen vetëm dhe pasi të jenë diskutuar gjerësisht me publikun. Se imponimi me dhunë i shijeve artistike apo joartistike të një njeriu në hapësirën publike nuk është shumë e ndryshme nga shkatërrimi i bunkerit.